Rib and Sea

Ο Τάσος Χατζησταματίου παρέδωσε ένα φουσκωτό σκάφος Barracuda στους συνοριοφύλακες των Πρεσπών, και περιγράφει το ταξίδι και τις εμπειρίες του.

Όταν μου δίνεται η ευκαιρία να αποδράσω από τα τσιμέντα, γιατί το απαιτεί η δουλειά, πετάω τη σκούφια μου και ετοιμάζομαι. Τελικός προορισμός, οι Πρέσπες. Εκεί θα παραδώσω ένα φουσκωτό Barracuda στους συνοριοφύλακες. Το ταξίδι είναι σκοπός, από μόνος του. Στην περίπτωσή μου πάντως, ταξίδι και προορισμός είναι εξ ίσου εντυπωσιακά.

Το ταξίδι ξεκίνησε Κυριακή πρωί 13 Ιανουαρίου. Ελασσόνα, Κοζάνη, Φλώρινα, με τελικό προορισμό τις Πρέσπες και το καινούριο Navara diesel της Barracuda να γουργουρίζει. Πέρασα τον Λαιμό, μια επιχωματωμένη λωρίδα που χωρίζει τη μικρή από τη μεγάλη Πρέσπα, και συνέχισα, αφού απέφυγα με μεγάλη δυσκολία ένα μικρό ελαφάκι που το έσκασε από τη μαμά του αγνοώντας τον κίνδυνο της τεχνολογίας.

Απαλές ριπές αναταράσσουν την επιφάνεια της λίμνης και σχεδόν αόρατο, από απόσταση, το χωριό Ψαράδες. Εβδομήντα μόνιμοι κάτοικοι, σε ύψος 850 μέτρα, και το μοναδικό Ελληνικό χωριό πάνω στη λίμνη. Ένα άδυτο του πολιτισμού, χαμένο μέσα στο μεγαλείο της φύσης.

Με εβδομήντα μονίμους κατοίκους, θα ήμουν ικανοποιημένος αν ο ξενώνας που θα με φιλοξενούσε είχε απλώς μια σόμπα. Και όμως, βρέθηκα μέσα σε μια φιλόξενη ξύλινη αγκαλιά σε ένα από τα πολλά πετρόχτιστα σπίτια του χωριού. Το κινητό μου χτύπησε, είχα κάποιο νέο μήνυμα. Για πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες δεν είχα την γνωστή άρρωστη παρόρμηση να το σηκώσω αμέσως, αλλά αντίθετα ξύπνησε η επιθυμία να το εκτοξεύσω στο νερό. Με εμπόδισε μόνο η οικολογική συνείδηση (δεν ήθελα να μολύνω τον παράδεισο) αλλά και η εικόνα ενός λογαριασμού όταν θα μου περνούσε η παράνοια. Το μήνυμα προερχόταν από την T-Mobile, κινητή τηλεφωνία της FYROM, που με καλωσόριζε στην «Μακεδονία, το λίκνο του Πολιτισμού», όπως ακριβώς έλεγε!

Ο Νίκος, ίσως ο μοναδικός νέος του οικισμού, με περιέβαλε με οικογενειακή φιλοξενία. Νέο παιδί, αλλά με τη σοφία της ζωής που φαίνεται ότι παίρνει κάποιος ζώντας μακριά από τον παραμορφωτικό καθρέφτη της πόλης. Ανταλλάξαμε απόψεις για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, τη διαβίωση στα δικά του, στα δικά μας μέρη. «Ακόμα και ο Αδάμ είχε προβλήματα στον Παράδεισο» σκέφτηκα, πίνοντας ένα ζεστό τσάι. Μιλήσαμε για την κρίση. Φαινόταν τόσο θεωρητική εδώ πάνω. Μετά από λίγη ώρα κουβέντας αντιλήφθηκα βέβαια ότι ακόμα και σε τούτο εδώ το άδυτο, ο Στουρνάρας είχε τρόπο να σε βρει.

Αφού άφησα τις αποσκευές μου, συνέχισα για τον οικισμό Πύλη, ώστε να παραδώσω το σκάφος στους ακρίτες συνοριοφύλακες. Θα ήθελα να γράψω εδώ πολλά πράγματα για την γενναιότητά τους και την αγόγγυστη συνεισφορά τους, όμως αυτά είναι τετριμμένα. Η φύση είναι πανέμορφη, αλλά και φοβερή σαν τη μανιασμένη θάλασσα. Κάθε άνθρωπος που δουλεύει εδώ πάνω είναι ένας ήρωας, που γνωρίζει ότι για τη ζωή του δεν θα υπάρξουν βιβλία και ταινίες.

Την επομένη, ακολούθησε μια μικρή εκπαίδευση και γνωριμία των συνοριοφυλάκων με το σκάφος. Μετά, το ζενίθ του ταξιδιού. Ο περίπλους της λίμνης με τα 272 τ. χιλ. έκταση, που ενώνει τρείς χώρες  (Ελλάδα , Αλβανία, FYROM), με τα 55 μέτρα βάθος, την πλούσια  πανίδα  από  αργυροπελεκάνους, ερωδιούς, λόγγονες  και κορμοράνους. Αν η ευχαρίστηση ήταν νόμισμα, τότε ήμουν πλούσιος (παρακαλώ τον κ. Υπουργό οικονομικών να αγνοήσει το παραπάνω σχόλιο, μιλάω με-τα-φο-ρι-κα!)

Μπήκαμε  στο φουσκωτό BARRACUDA  και ανοιχτήκαμε  στην απλωσιά  της λίμνης προσεγγίζοντας τη νοητή οριογραμμή των συνόρων των τριών κρατών που σμίγουν στα νερά της  (στην Ελλάδα ανήκει το 22%, στην Αλβανία το 18% και στην  FYROM το 60%),  αντικρίζοντας  απέναντι τα χωριουδάκια των γειτόνων των Ψαράδων.

Περίμενα τα σχόλια των χειριστών, σχετικά με το καινούριο σκάφος, όταν αυτοί μου είπαν με παράπονο: «Μακάρι και τα άλλα μας σκάφη να πλανάριζαν σαν αυτό και να μην έβρεχαν ώστε να γλιτώνουμε το τσουχτερό κρύο».

Ο Γιάννης, ένας από τους συνοριοφύλακες, σε ρόλο ξεναγού, με μύησε στα μυστικά της λίμνης , στις σχέσεις με τους γείτονες, στην σφυρηλάτηση σχέσεων καλής γειτονίας και συνεργασίας των  τριών λαών της περιοχής. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν να χωρίσουν ολόκληρο τον παράδεισο, και ζουν τόσο ειρηνικά μεταξύ τους. Τι ειρωνεία…

Ο Γιάννης μού έδειξε τα ασκηταριά της Παναγιάς της Ελεούσας, της Αναλήψεως, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, τις περίτεχνες βραχογραφίες, έργα  του 10ου αιώνα, χειρών ανθρώπων που αγίασαν εδώ στις σπηλιές της λίμνης.

Μέσα στη λίμνη, ένα ακόμα άδυτο. Το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου βρίσκεται στη λίμνη της μικρής Πρέσπας και ανήκει σχεδόν εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, φέροντας το όνομα του Αγίου Αχιλλείου, γιατί εδώ βρίσκεται ο τάφος του, μετά την μεταφορά του σκηνώματός του από την Λάρισα από τον  Βούλγαρο Τσάρο Σαμουήλ. Το νησάκι υπάγεται και αυτό στον δήμο Πρεσπών, βρίσκεται σε ύψος. 853 μ., έχει  ελάχιστους κατοίκους και σημείο αναφοράς την περίφημη Βασιλική  του Αγίου Αχιλλείου που κτίστηκε τον 10ο αιώνα από τον Σαμουήλ, μια από τις μεγαλύτερες βασιλικές της Ελλάδας, καθώς προοριζόταν για επισκοπικός ναός. Φανταστικό και μεγαλοπρεπές κτίσμα, ακόμα και στην παρακμή του. Ένα ακόμα παράδοξο στο νησάκι του Αγίου Αχίλλειου είναι τα 11 σπίτια του. Η παράδοση λέει πως αν κτιστεί ένα ακόμα, κάποιο θα πέσει.

Όταν τελείωσε η περιήγηση, γύρισα με βαριά καρδιά στο χωριό. Αναρωτιόμουν γιατί έπρεπε να γυρίσω πίσω, μήπως τελικά καθόμουν εκεί. Το κινητό ξαναχτύπησε. Η οικογένεια ήταν. Χαμογέλασα. Ο πολιτισμός δεν έχει μόνο τσιμέντα, έχει και καρδιές που μας αγαπάνε και νοιάζονται για μας. Τελικά θεός δεν είναι τα δέντρα και η φύση. Αυτό είναι απλώς ο Παράδεισος.

Αγόρασα μερικά παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα  (φασόλια, παραδοσιακά γλυκά κουταλιού, τις περίφημες πιπεριές Φλωρίνης, λικέρ, μαρμελάδες), μπήκα στο αμάξι και ξεκίνησα τον δρόμο της επιστροφής. Θα ξαναγυρίσω πάντως μια μέρα, με το γιο μου παρέα. Ίσως τον πείσω να περάσουμε καμιά εβδομάδα εδώ, τόσο μακριά από όλους, τόσο κοντά με τον εαυτό μας…

Ο Τάσος Χατζησταματίου είναι ο κατασκευαστής των ελληνικών φουσκωτών σκαφών "Barracuda", και το ναυπηγείο του βρίσκεται στον Ταύρο, Λεωφ. Ειρήνης 22, τηλ. : 210 3410986 -7 http://www.barracuda.gr/ e mail : Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.