Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Το φοινικόδασος στο Βάϊ είναι η πιο μεγάλη έκταση φοινίκων του Θεόφραστου και απέχει 30 μόλις χιλιόμετρα απ' τη Σητεία, ενώ βρίσκεται κοντά στο Παλαίκαστρο.
Η επιμήκης κοιλάδα του Βάϊ, 200 περίπου στρεμμάτων, με φοίνικες που φθάνουν ως τη θάλασσα, ξεπροβάλλει ξαφνικά ανάμεσα σε λόφους με θυμάρια, ελαιώνες και αμπέλια.
Οι φοίνικες του Θεόφραστου για να αναπτυχθούν χρειάζονται παραθαλάσσιες περιοχές με ξηρό και θερμό κλίμα και μικρές κοιλάδες με ρέματα ή με υψηλή υγρασία εδάφους. Αυτές ακριβώς οι συνθήκες επικρατούν στο Βάϊ.
Από τον φοίνικα πήρε το όνομά της η περιοχή. Βάϊ λένε στην Κρήτη το κλαδί του φοίνικα και βάγιες, βαγιές ή βαγωνιές. Τα κλαδιά του φοίνικα χρησιμοποιούνται έως σήμερα για το πλέξιμο των σταυρών που μοιράζονται στις εκκλησίες την ημέρα των Βαίων.
Στη σκιά ενός φοίνικα, στη Δήλο, γεννήθηκε ο Απόλλωνας και από τότε έγινε το ιερό του δένδρο. Έναν φοίνικα δώρισε στη δίδυμη αδελφή του Άρτεμη και ένα φοινικόδασος απλώθηκε στην Αυλίδα.
Οι φοίνικες ήταν διαδεδομένοι από τη Μινωϊκή εποχή, ιδιαίτερα στην Κρήτη, αλλά και σε νησιά του Αιγαίου, όπως στην Κάλυμνο, στη Νίσυρο και στη Σύμη. Στον φοίνικα της Κρήτης αναφέρθηκε πρώτος ο Θεόφραστος, φιλόσοφος και φυσιοδίφης της αρχαιότητας. Ως ξεχωριστό είδος τον περιέγραψε ο βοτανολόγος W. Greuter και τον ονόμασε φοίνικα του Θεόφραστου.
Ο φοίνικας του Θεόφραστου είναι ενδημικό είδος της ανατολικής Μεσογείου. Φοινικόδασος, όμως, σχηματίζεται μόνο στο Βάϊ.
Ευχαριστούμε την εταιρεία "ANEK LINES".