Rib and Sea
Πώς φυτεύει τη συκιά στη Σίφνο ο Σίμος Ατσόνιος.
Βρισκόμαστε ξανά στην περιοχή Διαβρούχα Σίφνου όπου ο Σίμος ο Ατσόνιος θα μας δείξει πώς φυτεύουμε τη συκιά. Ο Σίμος μας μυεί σε έναν μαγικό κόσμο που για τους περισσότερους από μας είναι σχεδόν άγνωστος.
Πριν έρθει του τουρισμού η εποχή οι Σιφνιοί ζούσαν με έναν τρόπο που πολύ λίγο είχε αλλάξει στην πορεία του χρόνου.Πάμε, λοιπόν, στη συκιά και στον Σίμο τον Ατσόνιο, ο οποίος θα διαλέξει μια συκιά που κάνει σύκα παριανέϊκα, τα μεγάλα τα κόκκινα, τα ωραία.
«Για να φυτέψεις τη συκιά θέμε το κλαδί που θα βγάλουμε από την συκιά να έχει πολλά μάτια (οφθαλμούς). Η κατάλληλη εποχή είναι τώρα τον Γενάρη. Μετά τον Μάρτη δεν γίνεται αυτή η διαδικασία».
Μας δείχνει πώς να πάρουμε το κλαδί, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κοπεί με το πριόνι:
«Πρέπει να το ξεπασχαλίσεις (για να μην το καταστρέψεις)». Παίρνει ένα κλαδί με τέσσερα μάτια.
«Οι κόμποι αυτοί (μάτια) θα γίνουν ρίζες. Μετά θα κάνουμε έναν λάκκο και θα φυτέψουμε τη συκιά με τέτοιο τρόπο ώστε τα μάτια να είναι από πάνω. Μόνο ένα μάτι θα μείνει έξω από το χώμα. Τα μάτια πρέπει να φυτευτούν όρθια. Το μάτι που θα μείνει έξω από το χώμα θα βγάλει φύλα.
Για να ξέρουμε πού φυτέψαμε τη συκιά βάζουμε ένα σημάδι. Κάθε μάτι μέσα στο χώμα θα ανοίξει και θα βγάλει ρίζες".
Ο ορνός.
"Η συκιά για να ταιριάσει θέλει και έναν ορνό. Τη λεγόμενη αρσενική συκιά. Αν δεν βάλεις ορνό δεν θα κάνεις καλά σύκα. Τα σύκα θα είναι λιγοστά και θα πέφτουν από το δέντρο. Ο ορνός (αρσενική συκιά) κάνει σύκα που δεν τρώγονται. Οι παλιοί κάνανε ένα στεφάνι με τους ορνούς και το κρεμούσαν από το δέντρο. Χρησιμοποιούσαν ένα φυτό που λέγεται σταφυλινικα. Κάνανε ένα στεφάνι με τους ορνούς και το κρεμούσαν πάνω στη θηλυκή συκιά. Αυτό βγάζει πεταλουδάκι (μέσα από τον ορνό βγαίνει το πεταλουδάκι), και το πεταλουδάκι θα πάει σε όλα τα σύκα και θα κάνει την επικονίαση ώστε να μπορέσει τελικά να γίνει η γονιμοποίηση.
Αυτή η διαδικασία γινόταν του Αγίου Πνεύματος και για αυτό οι παλιοί έλεγαν:
«Τ’ Ἁι Πνευμάτου βάλ’ ὀρνό
καί τ’ Ἁι Λιᾶ φάε σύκα».
Αν, βέβαια, κάποιος έχει πολλές συκιές τότε καλό είναι κοντά στις συκιές να φυτέψει και έναν ορνό. Αν κάποιος θέλει να μεταφυτέψει τη συκιά θα κάνει όλη αυτή τη διαδικασία μέσα σε γλάστρα. Αλλά όλα αυτά πρέπει να γίνουν τώρα Γενάρη-Φλεβάρη".
Όσα μας είπε ο Σίμος ο Ατσόνιος είναι πολύ σημαντικά. Είναι μέρος μιας εμπειρίας, μιας σοφίας, μιας παράδοσης που καθημερινά χάνεται. Η συκιά είναι γονοχωριστικό είδος, οπότε υπάρχουν οι λεγόμενες «αρσενικές» (ορνοί) και «θηλυκές» συκιές (αυτές κάνουν τα σύκα που τρώμε). Η συκιά είναι ένα δέντρο ευλογημένο αναπόσπαστα δεμένο με την παράδοσή μας.