Rib and Sea

Τέσσερις φορές έχω επισκεφθεί το Καστελλόριζο κατά την διάρκεια των τελευταίων 20 χρόνων. Το "εκκλησάκι", στη δυτική άκρη της εισόδου του φυσικού λιμανιού του, τραβούσε ανέκαθεν την προσοχή μου. Ποτέ όμως δεν κατάφερα να φθάσω ως εκεί. Άλλοτε οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για να περάσω με το φουσκωτό στην Κύπρο, και άλλοτε πάλι οι υποχρεώσεις της αξέχαστης εκείνης αποστολής αγάπης του 2004, μου στερούσαν τη χαρά της αναζήτησης στο λιόφυτο εκείνο μονοπάτι που είναι σπαρμένο με... σκαλισμένους βράχους. Αυτό τον Οκτώβρη, όμως, πήρα τα φωτογραφικά επ' ώμου και ακολούθησα το μονοπάτι που οδηγεί ως εκεί.

Μια αποκλειστική συνέντευξη του Απόλλωνα Αρτέμη στον Ιωσήφ Παπαδόπουλο.

Η περίπτωση των αδελφών Αννίβα και Απόλλωνα Αρτέμη είναι, νομίζω, μοναδική και ανεπανάληπτη στον χώρο της θάλασσας, και όχι μόνο. Ιδιοφυής κατασκευαστής και μανιώδης κυνηγός της τελειότητας ο πρώτος, ερευνητικό μυαλό και συστηματικός, μέχρι σημείου υπερβολής, ο δεύτερος. Tον Αννίβα είχα τη μοναδική ευκαιρία, και την εξαιρετική τύχη, να τον συναντήσω και να συζητήσω μαζί του τον Απρίλιο του 2011. Ήταν, θυμάμαι, μια συζήτηση που έλεγα ποτέ να μην τελειώσει! Ο προικισμένος αυτός κατασκευαστής ζωντάνεψε εμπρός μου, για τρεις σχεδόν ώρες, τον θρύλο των "Hannibal"! Μια ζωή παραμύθι... http://www.ribandsea.com/main/index.php/face/311--qhannibalq

Δεν είχα όμως προλάβει να ολοκληρώσω εκείνη την συνέντευξη, όταν το μυαλό μου άρχισε να τρέχει στον αδελφό του, τον Απόλλωνα. Έπρεπε, οπωσδήποτε, να συμπληρώσω το παζλ της εικόνας αυτών των δύο αδελφών, αυτών των δύο εκπληκτικών ανθρώπων. Έπρεπε να δω πώς κλείνει το ανεπανάληπτο αυτό ισοσκελές τρίγωνο που σχημάτισαν ο Βαγγέλης Αρτέμης και οι δύο γιοι του, ο Απόλλων και ο Αννίβας. Και η ευκαιρία δόθηκε εκείνο το Κυριακάτικο πρωϊνό της 21ης Οκτωβρίου 2012.

Σχόλια, φωτογραφίες, βίντεο : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Η κυρία Μπέττη Μούζακ είναι διευθύντρια στο σχολείο του Καστελλόριζου, επισήμως γνωστό σαν Σαντραπεία Αστική Σχολή Μεγίστης. Ένα σχολικό οικοδόμημα που, μπορεί μεν άλλοτε να στέγαζε αξιοπρεπώς τους δεκάδες μαθητές του νησιού, σήμερα όμως, όπως λέει η κυρία Μούζακ, οι αίθουσές του δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της σύγχρονης εκπαίδευσης των ελαχίστων μαθητών που έχουν παραμείνει στο Καστελλόριζο, ενώ δεν υπάρχουν ούτε θερμαντικά σώματα για να ζεστάνουν τους μαθητές τον χειμώνα!

Αξίζει εδώ νομίζω να αναφερθεί ότι η Σαντραπεία Αστική Σχολή ιδρύθηκε από τον Λουκά Σαντραπέ, ο οποίος γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα εφηβικά του χρόνια στο Καστελλόριζο. Η αρχιτεκτονική του κτιρίου, που εγκαινιάστηκε την 7η Ιουνίου του 1903, βασίστηκε στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών, αφού η πρόσοψή του αποτελεί αντίγραφό του. Φιλοδοξώντας να παρέχει μόρφωση υψηλού επιπέδου, η Σαντραπεία Αστική Σχολή δημιουργήθηκε στα πρότυπα της ιδεολογίας του αλληλοδιδακτισμού και οι δάσκαλοί της προέρχονταν από το νησί, την Αθήνα, τη Ρόδο, αλλά και από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη. Είναι το σημαντικότερο εκπαιδευτικό ίδρυμα του Καστελλόριζου και βρίσκεται δίπλα στον Μητροπολιτικό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης, με τον οποίο συνδέεται με μία μοναδικής τέχνης βοτσαλωτή ασπρόμαυρη αυλή. Η Σαντραπεία Αστική Σχολή στεγάζει σήμερα το Νηπιαγωγείο, το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο του Καστελλόριζου.

Είκοσι τρεις περίπου ώρες κρατάει το ταξίδι μέχρι το Καστελλόριζο, ξεκινώντας απ' τον Πειραιά, με ενδιάμεση προσέγγιση στα λιμάνια της Καλύμνου, της Κω, της Νισύρου, της Τήλου και της Ρόδου. Το πλοίο, εν τούτοις, που εξυπηρετεί την ακριτική αυτή γωνιά της Ελλάδας και τους κατοίκους της, δεν ανήκει στην κατηγορία των παμπάλαιων και υποβαθμισμένων σκαριών που ταξιδεύουν σε κάποιες από τις μη αξιοποιημένες, υποβαθμισμένες και ελαχίστου οικονομικού ενδιαφέροντος γραμμές του Αιγαίου.

Οι πιο πάνω χαρακτηρισμοί ανήκουν στον φίλο μου Νίκο Σαρρή, αντικαθιστούν τον άστοχο όρο "άγονες γραμμές" και οφείλω να πω ότι συμφωνώ απολύτως μαζί του. Ο Νίκος μάλιστα το πάει λίγο παραπέρα : "Έχω την άποψη", λέει, "ότι η χρησιμοποίηση αυτής της λέξης  από τους κρατικούς "λειτουργούς", μόνο τυχαία δεν είναι! Ονόμασαν τις γραμμές αυτές "άγονες", μια λέξη που παραπέμπει σε άγονο, άνυδρο, κρανίου τόπο, αφημένο στην τύχη του. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι τα νησιά που δεν κατοικούνται, κατά το διεθνές δίκαιο, έχουν μειωμένη υφαλοκρηπίδα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...".

Να συμπληρώσω κι' εγώ κάτι Νικόλα; Αν δεν χαρακτήριζαν αυτές τις γραμμές άγονες, πώς θα "νομιμοποιούσαν" οι εκάστοτε υπουργοί τις επιδοτήσεις και τα παζάρια για την ανάθεση αυτών των δρομολογίων;