Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Έκρινα σκόπιμο να απομονώσω ένα τμήμα της συνέντευξης που μου παραχώρησε τον Ιανουάριο του 2017 ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρώην Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου κ. Γιώργος Κοντογιώργης, καθώς στο τμήμα αυτό της συνέντευξης ο κ. καθηγητής περιγράφει με χειρουργική ακρίβεια το σημερινό τραγικό πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η χώρα, τί συνετέλεσε στη δημιουργία του και με ποιο τρόπο μπορεί να αλλάξει η κατάσταση. Αν βεβαίως κάτι τέτοιο είναι εφικτό με τις παρούσες συνθήκες.
Εξαιρετικά σημαντική είναι η επισήμανση του κ. Κοντογιώργη ότι το σημερινό πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να νικηθεί και να ανατραπεί με τα δικά του όπλα, αλλά μόνο εάν διαλυθεί και ξανασυσταθεί εκ θεμελίων.
Αυτή τη φορά ήμουν πιο τυχερός καθώς ο Μανώλης Κουφόπουλος βρισκόταν στον Λυώνα. Δέχθηκε λοιπόν με προθυμία και ευχαρίστηση να με ξεναγήσει στους χώρους της επί μισό αιώνα ενασχόλησής του με την εξόρυξη της σμύριδας, και σ' αυτήν ακριβώς την ξενάγηση αναφέρεται το βίντεο που ακολουθεί.
Αν και οι περιγραφές του Μανώλη Κουφόπουλου ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα, δεδομένου ότι υπήρξε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυς όσων διαδραματίσθηκαν στις στοές που τρυπούν τον ορεινό όγκο που δεσπόζει πάνω απ' τους οικισμούς του Λυώνα και της Κορώνου, παραθέτω το ιστορικό της Ναξιακής σμύριδας και της εξόρυξής της όπως περιγράφεται στη wikipedia.
Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Στους νεώτερους χρόνους, οι παλαιότερες αναφορές για το εμπόριο ναξιακής σμύριδας είναι για την περίοδο 1625 έως 1700. Το δικαίωμα εκμετάλλευσής της το είχαν οι φεουδάρχες, οι οποίοι ήταν οι απόλυτοι κύριοι και των ορυκτών που εξορύσσονταν και των νερών που πήγαζαν από τα βουνά της επικράτειάς τους. Με την κατάργηση των φεουδαρχικών δικαιωμάτων το 1721, το δικαίωμα εκμετάλλευσης της σμύριδας παραχωρήθηκε στις κοινότητες, που νοίκιαζαν σε εμπόρους το δικαίωμα συλλογής και πώλησής της.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Το "Εξπρές Σκοπελίτης" και ο καπετάνιος του Γιάννης Φωστιέρης αποτελούν ένα εκπληκτικό και ακούραστο δίδυμο που δίνει πνοή στα νησιά των Μικρών Κυκλάδων τα τελευταία 30 χρόνια. Μπορεί η "Blue Star Ferries" να έχει συνδέσει την Αμοργό, τη Δονούσα, την Ηρακλειά, τη Σχοινούσα και το Κουφονήσι με τη Νάξο και τον Πειραιά, το "Εξπρές Σκοπελίτης" όμως είναι αυτό που συνδέει τα νησιά αυτά με τη Νάξο σε καθημερινή βάση. Και γνωρίζουν πολύ καλά οι νησιώτες πόσο σημαντικό είναι αυτό το καθημερινό δρομολόγιο. Φεύγουν οι Αμοργιανοί από το νησί τους το πρωί, κάνουν τις δουλειές και τα ψώνια τους στη Νάξο και επιστρέφουν το ίδιο βράδυ στην Αμοργό.
Ο καπτα Γιάννης είναι ένας ιδιαίτερα αγαπητός άνθρωπος. Απολαμβάνει την αγάπη και τον σεβασμό τόσο του πλοιοκτήτη και των μελών του πληρώματος, όσο και αυτών που ταξιδεύουν με το "Εξπρές Σκοπελίτης". Έχει κλείσει ήδη τρεις δεκαετίες στη γραμμή αυτή, ξεκινώντας από τον "Σκοπελίτη", που πουλήθηκε και έγινε εστιατόριο στον Τάμεση, και μεταπηδώντας στη συνέχεια στο "Εξπρές Σοπελίτης" το οποίο καπετανεύει μέχρι σήμερα.
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Εγκατέλειψε την ενεργό δράση, πριν από τρία περίπου χρόνια, για λόγους υγείας, αφού εκτέλεσε για αρκετά χρόνια χρέη πλοιάρχου στα πλοία που εξυπηρετούν τις "άγονες" γραμμές του Αιγαίου. Ο "παράξενος" καπετάνιος της Κασοκαρπαθίας επέστρεψε στο αγαπημένο του νησί, τη Νάξο, και συνεχίζει να πλέει στην αγκαλιά της γαλάζιας ερωμένης του κρατώντας πια το πηδάλιο της "Μαριλέτας". Ένα ξύλινο σκαρί που του επιτρέπει να ασχολείται με το ψάρεμα και να διανυκτερεύει στη καμπίνα του όποτε τον προλάβει το βράδυ.
Αναπολεί τις ημέρες και τις νύχτες που έκανε βάρδεια στη γέφυρα του πλοίου και συγκινείται. "Κακά τα ψέματα, μου λείπει η θάλασσα και το καράβι", ομολογεί. Στην παρατήρησή μου πως για κάποιους ήταν παράξενος, λέει : "Ήμουν παράξενος για το πλήρωμα, όχι για τους επιβάτες. Απόδειξη ότι επικοινωνώ ακόμη με πολλούς επιβάτες που με καλούν να πάω στο νησί τους να με φιλοξενήσουν. Και ήμουν παράξενος όχι για όλο το πλήρωμα. Για τους μισούς ήμουν θεός, οι άλλοι μισοί ας μην πω πώς με έβλεπαν".
Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Όσες φορές και αν συζητήσει κανείς με τον 85χρονο σήμερα, αλλά αιωνίως έφηβο Νίκο Θεολογίτη, λίγες θα του φανούν! Γελάει συνεχώς, αστειεύεται, λέει ανέκδοτα για να διασκεδάζει τους πελάτες της ταβέρνας του στα Θολάρια της Αμοργού, πειράζει τις νεαρές τουρίστριες που έρχονται μόνες τους για να φάνε στο "Πανόραμα", και είναι ο πρωτεργάτης του εθίμου του "καπετάνιου", που πραγματοποιείται στο νησί την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Αλλά ο Νίκος Θεολογίτης δεν σταματά εδώ. Γράφει ποιήματα, είναι γεωργός, κτηνοτρόφος, παραγωγός ψημένης ρακής, ελαιόλαδου, κρασιού και ξυλοκάρβουνων για το μαγκάλι του σπιτιού του. Δεν υπάρχει γενικώς κάτι με το οποίο να καταπιάνεται και να μην το καταφέρνει! Δύσκολο να σηκώσεις μια πέτρα έστω και να μην τον βρεις από κάτω!
Τον συνάντησα στο στέκι του, στο κτήμα που έχει στην κορυφή του οικισμού, δίπλα στην υδατοδεξαμενή. Εκεί που πηγαίνει κάθε πρωί με τα πόδια για να φροντίσει το μποστάνι του, να ταίσει τα πρόβατα και τις κότες του, να μαζέψει τα αυγά, να φτιάξει ξυλοκάρβουνα για το μαγκάλι, να ελέγξει αν οι αυτοσχέδιες ποντικοπαγίδες του συνέλαβαν κάποιον από τους εισβολείς που καταβροχθίζουν τα ζαρζαβατικά του.