Rib and Sea

Το σύνδρομο του «θεατή» και οι συνέπειες του.

Όταν το 1937 ο Γερμανός πάστορας Martin Niemoller (Μάρτιν Νιμέλερ) έγραφε ένα ποίημα όπου περιέγραφε τις συνέπειες της «απάθειάς» του για όσα διαδραματίζονταν στη Ναζιστική Γερμανία, αμφιβάλλω εάν καταλάβαινε ότι στην ουσία περιέγραφε «Το σύνδρομο του Θεατή» και την διαχρονικά γενικευμένη απόδοσή του σε όλες τις μορφές του κοινωνικού και πολιτικού βίου .

Περιέγραφε βιωματικά ο Martin Niemoller :

«Στη Γερμανία οι ναζιστές πρώτα ήρθαν για τους κομμουνιστές, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής. Μετά ήρθαν για τους Εβραίους, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν Εβραίος. Μετά ήρθαν για τους συνδικαλιστές, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν συνδικαλιστής. Μετά ήρθαν για τους καθολικούς, αλλά ήμουν προτεστάντης και γι’ αυτό δεν μίλησα. Μετά ήρθαν για μένα, αλλά τότε δεν είχε μείνει πια κανείς να μιλήσει για κανέναν».

Σήμερα, παραφρασμένο, θα μπορούσε να αποδοθεί για τα όσα διαδραματίζονται στη χώρα μας :

«Πρώτα ήρθαν για τους stagers, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν stager. Έπειτα ήρθαν για τους συνταξιούχους, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν συνταξιούχος. Κατόπιν ήρθαν για τους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν δημόσιος υπάλληλος. Στη συνέχεια ήρθαν για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους, αλλά πάλι δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν ιδιωτικός υπάλληλος. Έπειτα ήρθαν για εμένα, αλλά τότε πια δεν είχε απομείνει κανείς για να μιλήσει».

Αλλά το ίδιο, παραφρασμένο, θα μπορούσε να αποδοθεί ως εξής από τον κάθε Ευρωπαίο :

«Πρώτα ήρθαν για την Ελλάδα, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουνα Έλληνας. Έπειτα ήρθαν για την Ιρλανδία, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν Ιρλανδός. Μετά ήρθαν για την Πορτογαλία, αλλά εγώ δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν Πορτογάλος. Στη συνέχεια ήρθαν για την Ισπανία και την Ιταλία, αλλά και πάλι δεν μίλησα γιατί δεν ήμουν ούτε Ισπανός , ούτε Ιταλός. Έπειτα ήρθαν για μένα,  αλλά τότε πια δεν είχε απομείνει κανείς για να μιλήσει»…

Έστω και με κίνδυνο να γίνω κουραστικός, θα μπορούσα να συνεχίσω την παράθεση τέτοιων παραφράσεων αφού αφορούν «το όλον» του κοινωνικού και πολιτικού μας βίου. Δεν θα το κάνω. Μπορείτε να το κάνετε εσείς. Ο καθένας ατομικά. Θα εκπλαγείτε όταν ανακαλύψετε  πόσες μορφές της ατομικότητάς μας ακουμπά...