Rib and Sea

Του Γιώργου Ελιά.

Στη σειρά αυτή των άρθρων θα παραθέσουμε το επόμενο διάστημα στοιχεία και θα δώσουμε πληροφορίες στο αναγνωστικό κοινό για τους Πελασγούς Ετρούσκους ή Τυρρηνούς, ή Τυρσηνούς, τον σπουδαίο μα αινιγματικό ναυτικό λαό με την σημαντική ιστορία.

Σπάνιες και δυσεύρετες είναι οι γνώσεις για το θέμα. Παγκοσμίως γνωστή είναι η Στήλη των Καμινίων της Λήμνου, η επιτύμβια στήλη που αναπαριστά Ετρούσκο πολεμιστή και σε γραφή ετρουσκική φέρει επιγραφή, και βρέθηκε το 1885 στο χωριό Καμίνια, ενώ στη συνέχεια μετά από πολλές περιπέτειες δωρήθηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όπου υπάρχει ακόμη.

Το Ταφικό μνημείο επίσης υπάρχει στο νησί στο λόφο Εσώκαστρο. Στο Εξωτερικό η βιβλιογραφία για το θέμα είναι αρκετά μεγάλη και ειδικώς στην Ιταλία όπου η παρουσία του λαού αυτού ήταν μεγάλη και έχουν βρεθεί και τα περισσότερα ευρήματα. Δυστυχώς στην Ελλάδα είναι αρκετά περιορισμένη και τα πονήματα αποτελούνται μόνο απο μια πεντάδα βιβλίων.

Μέσα απο τις πηγές της αρχαιότητος, που επίσης είναι λίγες, θα παραθέσουμε στο πρώτο άρθρο τις πληροφορίες για την προέλευση και την εξάπλωση του λαού αυτού και στα επόμενα θα ακολουθήσουν πληροφορίες για τα ευρήματα, τη λατρεία, την τέχνη την γραφή, τη γλώσσα καθώς και αναφορές απο ιστορικά πολεμικά γεγονότα.

Είχαν πάντα τη φήμη των πειρατών στη Μεσόγειο και ήταν κυρίαρχοι στα ναυτικά θέματα. Γνωστή αναφορά υπάρχει στον Ηρόδοτο, ο οποίος μιλά για καταστροφικό λοιμό στη Λυδία της Μικράς Ασίας, την οποία θεωρεί κοιτίδα τους, ο οποίος ανάγκασε τον βασιλιά τους Άτη να στείλει τον γιό του Τυρσηνό να αποικήσει την δυτική Μεσόγειο και την χώρα των Ομβρικών της κεντρικής Ιταλίας, την Ομβρία [Ubria]. Aργότερα στα ρωμαϊκά χρόνια έχουμε τον Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα, που στο έργο του Ρωμαϊκή αρχαιολογία, τους αναφέρει σαν αυτόχθονα λαό.

Ο Ελλάνικος πάλι, σύγχρονος του Ηροδότου, θεωρεί σαν κοιτίδα των Ετρούσκων το Αιγαίο. Ο Στράβων. στο έργο του Γεωγραφικά. ονομάζει τον λαό πελασγικό και τον κατατάσει στην ίδια οικογένεια με τον πληθυσμό των νήσων Λήμνου και Ιμβρου, και μάλιστα τους Λήμνιους τους αποκαλεί Τυρρηνούς.

Τα Μεγαλύτερα και περισσότερα ευρήματα στην εξάπλωση των Ετρούσκων υπάρχουν στην Ιταλία, στην λεγόμενη περιοχή της Βιλανόβας [Βιλανόβιος πολιτισμός καλείται ο ετρουσκικός] που ξεκινά βόρεια της Ρώμης και φτάνει έως τις Αλπεις και την Γαλατία με κέντρο την Τοσκάνη και την Ούμπρια. Ελεγχαν το εμπόριο στην δυτική Μεσόγειο, ασχολούνταν με την παραγωγή προϊόντων απο τη φύση, η κύρια ασχολία τους όμως ήταν η εξώρυξη και μετάλλευση Σιδήρου και Χαλκού, καθώς είχαν πατροπαράδοτη την τέχνη του σιδηροτεχνίτη. Η Σύνδεση τους με το Αιγαίο [Λήμνο, Ιμβρο] καθώς και την Λυδία της Μικράς Ασίας διατηρούνταν αδιάκοπη μέσα στους αιώνες και το τεκμηριώνουν τα ευρήματα, τα οποία θα εξετάσουμε στο επόμενο άρθρο, μαζί με την λατρεία και την τέχνη του λαού αυτού, θέματα τα οποία εντυπωσιάζουν τον αναγνώστη με τον πλούτο και τη λεπτότητα που παρουσιάζουν.