Rib and Sea

Γράφει ο Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Θα προσπαθήσω να περιγράψω με λίγα λόγια τί συμβαίνει σήμερα στον χώρο της αλιείας με μηχανότρατα. Ένα χώρο που εξυπηρέτησα, επί τρεις σχεδόν δεκαετίες, σαν αντιπρόσωπος και εισαγωγέας ειδών επαγγελματικής αλιείας, παράλληλα με τον αγώνα που έδινα στον χώρο της ελεύθερης και μαχόμενης δημοσιογραφίας.

Από την αρχή της επιβολής των VMS, πριν από χρόνια, κάποιοι προμηθευτές μηχανημάτων VMS έγιναν οι "άνθρωποι" των μηχανοτρατάρηδων. Από μηνιαία "συνδρομή" στο επιχειρησιακό κέντρο του υπουργείου, για γύρισμα της κεφαλής αριστερά την ώρα του εγκλήματος (γιαλό, μα πολύ γιαλό), μέχρι "νομική προστασία" για επίλυση των προβλημάτων στο υπουργείο, και στη συνέχεια προσπάθεια για μονοπώληση των VMS πανελλαδικώς.

Τί είναι όμως το VMS; Πρόκειται για ένα δορυφορικό σύστημα παρακολούθησης των αλιευτικών σκαφών, το οποίο, σε τακτά χρονικά διαστήματα, παρέχει στις αλιευτικές αρχές στοιχεία για τη θέση, την πορεία και την ταχύτητα των σκαφών. Το σύστημα είναι υποχρεωτικό για σκάφη της Ε.Ε. άνω των 15 μέτρων (από την 1η Ιανουαρίου 2012, και για σκάφη άνω των 12 μέτρων). Τα σκάφη τρίτων χωρών του ιδίου μεγέθους οφείλουν, όταν βρίσκονται σε κοινοτικά ύδατα, να είναι εξοπλισμένα με λειτουργούσα συσκευή δορυφορικού εντοπισμού.

Ευτυχώς για το μέλλον της θάλασσας μπήκαν κι' άλλες εταιρείες στον διαγωνισμό και το πράγμα, αναγκαστικά, σοβάρεψε. Παρ' όλη την παρουσία αυτών των εταιρειών οι "παλαιοί" συνέχισαν να μονοπωλούν την αγορά λόγω πρωτύτερης σχέσης στοργής με το συνάφι...

"Καλύτερα ο δικός μας παρά οι σχιστομάτηδες. Πώς θα κάμουμε μωρέ τη δουλειά μας;", λέγανε οι "καπετανάρες" (που τελικώς αποδεικνύεται ότι ΜΟΝΟ κλέβοντας φέρνανε ψάρια στη σκάλα. Στα νόμιμα, άσ' τα να πάνε, χάλια... Και τα γρι-γρι με τα δίχτυα της ημέρας, δεν πήγαιναν πίσω (μαγιάτικα κλπ). Και δεν σκέφτονται, οι δυστυχείς, ότι σε λίγα χρόνια δεν θα έχει απομείνει τίποτε στον βυθό μ' αυτή την παράνομη υπερ-αλίευση.

Στη συνέχεια είχαμε εγκαταστάσεις τύπου LEGO. Να μπορεί δηλαδή ο καπετάνιος-πρίγκιπας να το εγκαταστήσει σε πλωτό μέσο κάποιου υπηκόου (μικροκάϊκο ή και ταχύπλοο. Το τελευταίο είναι σήμερα της μόδας, λόγω ταχύτητας), και με αντάλλαγμα παχουλό, να οδηγεί (το πλωτό μέσο) εν μέσω του πελάγους σε αποστάσεις και βυθομετρήσεις ΝΟΜΙΜΕΣ, ενώ το καράβι ανενόχλητο αλωνίζει στα ρηχά...

Τα VMS ΕΠΙΔΟΤΗΘΗΚΑΝ 100% και μάλιστα οι επιδοτήσεις δόθηκαν ΧΩΡΙΣ ασφαλιστικές και φορολογικές ενημερότητες (!?), κατ' εξαίρεση, γιατί ήταν επείγουσα ανάγκη (και σωστά) η εγκατάστασή τους (2.400 ευρώ/τεμ).

Είχαμε δύο γενιές τέτοιων μηχανημάτων. Την πρώτη, με αποστολή στίγματος στο υπουργείο κάθε ΔΥΟ ώρες (εκτός εάν ο Θάλαμος Επιχειρήσεων είχε κάποια υποψία, οπότε καλούσε το σκάφος, άρα έβλεπε το στίγμα σε ανύποπτο χρόνο), και τη νέα γενιά, με αποστολή στίγματος κάθε 10 λεπτά και σύνδεση των στιγμάτων για να φαίνεται όλη η πορεία (βλέπε marine traffic).

Σήμερα η μέση αλιεία - τράτες και γρι γρι - έχουν εγκατεστημένα και των δύο γενεών μηχανήματα VMS. Εχουν αγοράσει όλοι της δεύτερης γενιάς (με 100% επιδότηση-ήταν υποχρεωτικό) και ΔΕΝ τους έχουν υποχρεώσει να τα εγκαταστήσουν ακόμα (γιατί άραγε;). Έτσι, εκείνοι με τα παλιά μηχανήματα έχουν πλεονέκτημα στο έγκλημα, με τους υπόλοιπους (νέας γενιάς VMS) να διαμαρτύρονται χωρίς όμως να βρίσκουν ανταπόκριση από το υπουργείο.

Σήμερα, τα VMS των προμηθευτών, εκτός ενός (γιατί άραγε;), δεν τηρούν τις προδιαγραφές. Πώς γίνεται αυτό τώρα που τα έχουν ήδη τοποθετήσει;

Έμαθα,προσφάτως, ότι το υπουργείο αναίρεσε ξαφνικά το έγγραφο με το οποίο προσδιόριζε ποια μηχανήματα VMS έπρεπε να ανακληθούν. Δεν γνωρίζω κάτι σχετικό αλλά ελπίζω να εξακριβώσω τί ακριβώς συμβαίνει στην έρευνα που πρόκειται να ξεκινήσω τις προσεχείς ημέρες.

Ενδεικτικώς, το αλιευτικό ΗΛΙΑΣ Ρ., Νηολογίου Χανίων, είχε τοποθετήσει στην Κοιλάδα Αργολίδας το VMS σε άλλο μικρό αλιευτικό σκάφος (σύλληψη στα πράσα της τράτας ΧΩΡΙΣ το VMS). Το μικρό σκάφος το πήρε χαμπάρι την τελευταία στιγμή και το πέταξε κυριολεκτικά στο μόλο. Έγινε βέβαια ρεζίλι στους συναδέλφους... https://www.boatfishing.gr/paranomi-aleia-klisto-doryforiko-systima-apo-chaniotiko-alieftiko/

Άλλο περιστατικό υπήρξε στην Κάσο με τον Γιαννουκά (μηχανότρατα) που είχε το VMS σε ρομπότ του γρι-γρι (λάμπα) και ψάρευε ανενόχλητος. Βρήκε η καταδίωξη το ρομπότ μεσοπέλαγα. Αυτό, στην Κάσο, το ξέρω λόγω της μακρόχρονης παρουσίας μου στο νησί. Δεν είδα πάντως κάπου επίσημη αναφορά του περιστατικού αυτού.

Επειδή η θάλασσα είναι σαν το δάσος, δηλαδή ανήκει σε ΟΛΟΥΣ μας, δηλαδή αποτελεί Εθνικό γαμημένο πλούτο, μου τη δίνει να βλέπω εν έτη 2017 να γίνονται τέτοια αίσχη από λαμόγια. Και καλά οι ψαράδες, έχουν βέβαια μεγάλη ευθύνη, αλλά έμποροι ναυτιλιακών ηλεκτρονικών να ηγούνται της καταστροφής;

Προσπαθώ, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, να συμβάλλω, όσο μπορώ, στην ελάττωση της καταστροφής του ενάλιου πλούτου, συμβουλεύοντας τους ψαράδες με αυτά που γνωρίζω μετά από 30 χρόνια στο χώρο. Θυμάμαι, ενδεικτικώς, ότι μου ζητούσαν κάποτε μονόϊνα δίχτυα (μεσσινέζας) ενώ γνώριζαν ότι η χρήση τους απαγορευόταν στην Ελλάδα! Το ανόητο όμως αυτό νομοθετικό καθεστώς επέτρεπε την εισαγωγή τους! Κι' εγώ, ο ρομαντικός, αρνιόμουν να εισάγω μονόϊνα, παρ' όλο ότι τα δίχτυα εκείνα έπιαναν τότε καλή τιμή στην αγορά...

Κράτησα, γενικώς, μια στάση που ενόχλησε πάρα πολύ τους ασυνείδητους ερασιτέχνες (ΔΕΝ πουλούσα επαγγελματικά εργαλεία σε ερασιτέχνες, όπως υλικά για ξιφιοπαράγαδα, δίχτυα μεσσινέζας κ.λπ.), αλλά και τους περισσότερους επαγγελματίες, γιατί κρατούσα μια στάση φιλική προς το περιβάλλον. Ενόχλησε, επίσης, μια πρωτοβουλία που ανέλαβα προ μερικών ετών για την απαγόρευση του αγωνιστικού ψαροντούφεκου http://www.ribandsea.com/fishing/132-stop Δυστυχώς οι απαντήσεις που πήρα τότε από τους διάφορους φορείς, το υπουργείο, αλλά και την Επίτροπο Αλιείας στο Ευρωκοινοβούλιο Μαρία Δαμανάκη, θύμιζαν περισσότερο χρησμό της... Πυθίας. Όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει...

Η φράση "εγώ θα σώσω τη θάλασσα;", είναι η καραμέλα των ψαράδων, και όχι μόνο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι ο ωχαδελφισμός στην Ελλάδα του 21ου αιώνα κτύπησε κόκκινο σε όλους τους τομείς της κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής...

Έκρινα ότι ο σαρκασμός στο κείμενο ήταν απαραίτητος...

ΥΓ 1. Θεώρησα σκόπιμο να ανασκευάσω το αρχικό μου κείμενο, μέχρις ότου ολοκληρώσω την έρευνά μου, προκειμένου να μην αδικήσω κάποιους εισαγωγείς ή κατασκευαστές μηχανημάτων VMS από τυχόν "ανακριβή" πληροφόρηση. Ωστόσο, αν προκύψουν για κάποιους ενοχοποιητικά στοιχεία, τα ονόματά τους θα δημοσιοποιηθούν, όπως κάνω πάντοτε, αγνοώντας απειλές και "προειδοποιήσεις"...

2. Γεγονός είναι ότι κάποιοι ιδιοκτήτες μηχανοτρατών, που έχουν εγκατεστημένα στα σκάφη τους VMS παλιάς γενιάς, εκμεταλλευόμενοι το νομοθετικό κενό, συνεχίζουν να ψαρεύουν στα "τυφλά", σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους τους που δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο (ευτυχώς!) αφού έχουν εγκαταστήσει στα σκάφη τους VMS νεότερης γενιάς τα οποία δεν επιδέχονται "γαργαλήματος"...