Επιμέλεια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.
Η ακτογραμμή της δυτικής Κρήτης που ξεκινάει από την πόλη των Χανίων, κατεβαίνει μέχρι την Παλιόχωρα, τη Χώρα Σφακίων και τη Γαύδο, περνώντας από τον Μπάλο, τη Φαλάσαρνα και το Ελαφονήσι, είναι ίσως από από τις πιο προικισμένες περιοχές της πατρίδας μας. Υπέροχες αμμουδιές και θάλασσες, που δεν υπάρχουν ούτε στα πιο τρελά όνειρα των κατοίκων των νησιών του Ειρηνικού, ενετικά κάστρα και γειτονιές που παραπέμπουν στον 13ο και 16ο αιώνα, εξαιρετική κουζίνα και άριστα οργανωμένες παραλίες που απευθύνονται σε τουρίστες με παχουλά πορτοφόλια.
Για τα Χανιά, και ιδίως την παλιά πόλη και το ενετικό λιμάνι της, τι να πρωτοπεί και τι να πρωτογράψει κανείς. Αρκεί στον επισκέπτη να περπατάει στα σοκάκια της πόλης, να απολαμβάνει την κίνηση στον παραλιακό πεζόδρομο ή να ρεμβάζει από τις καφετέριες τον φάρο και τα πλοιάρια που μπαινοβγαίνουν στο γραφικό λιμάνι της.
Εκτός βεβαίως από το ενετικό λιμάνι και την παλιά πόλη, στα must των Χανίων η μπουγάτσα του Ιορδάνη και η σκεπαστή Δημοτική αγορά. Θαρρείς και αυτά αποτελούν το τρίπτυχο που καθορίζει την πόλη των Χανίων, από το οποίο δύσκολα μπορεί να ξεφύγει ο επισκέπτης!
Για τη Γραμβούσα και τον Μπάλο δεν ξέρω ειλικρινώς τι να γράψω. Στο μυαλό και στην καρδιά μου έχει μείνει ζωντανή η εικόνα που έβλεπα και ζούσα τις δεκαετίες του '70 και του '80, όταν αγκυροβολούσα το φουσκωτό κάτω απ' το κάστρο της Γραμβούσας και δύσκολα συναντούσαμε άνθρωπο να μιλήσουμε. Παραδομένοι στην ησυχία και την καθαρότητα μια απίστευτης Φύσης, ψαρεύαμε, μαγειρεύαμε τα ψάρια που πιάναμε στον αυλόγυρο της μικρής εκκλησίας και ντρεπόμασταν να εισβάλλουμε στην τυρκουάζ λιμνοθάλασσα του Μπάλλου που έσφυζε από όστρακα!
Σήμερα η εικόνα αυτή, ιδίως την καλοκαιρινή περίοδο, έχει αλλάξει δραματικά. Χιλιάδες κόσμου συρρέει καθημερινώς στη γραμβούσα και στον Μπάλο. Άλλοι με τα επιβατικά πλοία που εκτελούν δρομολόγια από τον Κίσσαμο, και άλλοι κατηφορίζοντας το μονοπάτι στο οποίο έφθασαν ακολουθώντας έναν άθλιο χωματόδρομο. Ομπρέλες και ξαπλώστρες έχουν καταλάβει όλο το μήκος της παραλίας του Μπάλου και της λιμνοθάλασσας, ενώ δεν απουσιάζει η καντίνα, τα φουσκωτά παιγνίδια της θάλασσας και μια... τετράτροχη "γουρούνα" η οποία είναι άγνωστο τι εξυπηρετεί και πώς μεταφέρθηκε ως εκεί! Φαίνεται πως ο χαρακτηρισμός της περιοχής σαν Natura 2000 ουδόλως τρόμαξε αυτούς που κόπτονται για την τουριστική "ανάπτυξή" της, αλλά και το κομπόδεμά τους...