Rib and Sea

Σύνδεση με το προηγούμενο: http://www.ribandsea.com/main/index.php/travels/1346-i-kallipygos-stous-pente-okeanoys-givraltar-kanarioi-nisoi

Αποσπάσματα από το Ημερολόγιο του Γιώργου Γκρίτση και της Anne Marie Biedermann.                                                                                                                                                     
19 Αυγούστου: Στο υπήνεμο της Τενερίφης, ελαφρύς Β.Α. άνεμος, προχωρούμε αργά με το μπαλόνι. Το απόγευμα βλάβη του αυτόματου πιλότου, επισκευή, αντικατάσταση του μοτέρ. Το βράδυ η εβδομαδιαία επαφή μέσω ραδιοτηλεφώνου με την Ελλάδα.
 
20/8: Συνέχεια με το μπαλόνι. Η θάλασσα είναι γεμάτη σκουπίδια. Η γάτα έπιασε ένα χελιδονόψαρο. Το βράδυ φρεσκάρει ο γρέγος και ταξιδεύουμε με δύο σταυρωμένους φλόκους. Το σύστημα λειτουργεί περίφημα. Το σκάφος τρέχει ισορροπημένο, χωρίς υπερκόπωση του αυτόματου πιλότου. Στίγμα 26°8'B., 17°29'Δ.

21/8: Στίγμα 24°44'Β., 18°48'Δ. Διατηρούμε μέση ταχύτητα 6 κόμβων. Ύπνος, διάβασμα, ναυσιπλοΐα και φυσικά τάβλι με το καφεδάκι. Το βράδυ μαγειρεύουμε «κουνουπίδι ογκρατέν» και η Άννα έφτιαξε ψωμί. Ήσυχη τροπική νύχτα. Ξαστεριά.
 
22/8: 22°52'Β., 20°Δ. Μπήκαμε στη ρουτίνα. Ίδιος άνεμος και ιστιοφορία. Το απόγευμα εμφανίζεται μια φάλαινα. Η γάτα είχε ξαπλώσει στην πλώρη περιμένοντας τα χελιδονόψαρα.
 
23/8: 21°13'Β., 22°01'Δ. Η γάτα είχε δίκιο. Μετρήσαμε 32 ψάρια στο κατάστρωμα. Χαμός.

Πέμπτη μέρα εν πλω, έχουμε διανύσει 500 μίλια. Απολαμβάνουμε την εύκολη ιστιοπλοΐα.
 
24/8: 18°49'Β., 23°40'Δ. Περάσαμε τον Τροπικό του Καρκίνου. Ο άνεμος φρεσκάρισε, βάζουμε μικρότερα μπροστινά πανιά. Ανακαλύπτουμε δυο ρωγμές στο τιμόνι, ακριβώς στο ίδιο σημείο που είχαμε επισκευάσει στη Μαρσάλα. Αύριο θα περάσουμε δίπλα στο Σάο Βισέντε, το μεγάλο λιμάνι των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου. Έτσι θα αναγκαστούμε να σταματήσουμε για επισκευή και σοβαρή ενίσχυση του ευαίσθητου σημείου.
 
25/8: Το πρωί φάνηκαν οι γυμνές βουνοκορφές του Σάντο Αντάο και λίγο αργότερα το Σάο Βισέντε. Στη συρτή πιάνουμε έναν πεντάκιλο «κυνηγό». Ο άνεμος φρεσκάρει στα 7 έως 8 μποφόρ ανάμεσα από τα ψηλά, ξερά νησιά. Διανύσαμε 827 ν.μ. σε 6 μέρες και 5 ώρες.

Μίντελο - Σάο Βισέντε.
                                                           
Καυτός άνεμος, σκόνη, ξεραΐλα, μυρωδιές βόθρου και θέα ενός φτωχού χωριού μας ανταμώνουν στο αγκυροβόλιο, όπου για σιγουριά φουντάρουμε 2 άγκυρες. Από τα διπλανά καΐκια οι ψαράδες αναγνώρισαν τη σημαία μας και μας χαιρετούν στα ελληνικά.
 
Είναι 14:00' τοπική ώρα και τρέχω να προλάβω τις Αρχές, ενώ η Άννα Μαρία ετοιμάζει το ψάρι που πιάσαμε το πρωί, πριν χαλάσει από τη ζέστη.
   
Τα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου (Cabo Verde), όπως ονομάζονται, έχουν ελάχιστο πράσινο. Η κατάσταση επιδεινώθηκε εδώ και 15 χρόνια με τη συνεχή ανομβρία. Παρ’ όλη την απελπισία που φαίνεται να εκρέει από τούτο το άτυχο κομμάτι της Γης, τα γυμνά, βραχώδη και ανεμοδαρμένα νησιά έχουν το χαρακτήρα, τη μαγεία της ερήμου. Έμμονα οι ντόπιοι παραμένουν δεμένοι με την άνυδρη γη τους. Όταν οι Πορτογάλοι αποφάσισαν να αποικήσουν τα στρατηγικά αλλά έρημα νησιά, μετέφεραν εκατοντάδες σκλάβους από τη γειτονική Αφρική. Η έλλειψη λευκών γυναικών, το μεσογειακό ταμπεραμέντο, αλλά ιδίως η πολιτική ανάγκη να αυξηθεί γρήγορα ο πληθυσμός οδήγησαν στην επικράτηση των μιγάδων.

Τα νησιά ήταν σημαντικός σταθμός ανεφοδιασμού πλοίων ως τις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά με το τέλος της χρήσης του κάρβουνου στα πλοία έπεσε οικονομικός μαρασμός που ανάγκασε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού να αποδημήσει κυρίως προς τις ΗΠΑ. Η Πορτογαλία παραχώρησε με ανακούφιση την ανεξαρτησία στα νησιά το 1972... Με εξαίρεση την αλιεία, ο πληθυσμός κυρίως επιζεί χάρη στη διεθνή βοήθεια.

Χαρακτηριστικό της τριτοκοσμικής κατάστασης οι απελπιστικά μακρόχρονες διαδικασίες που προκαλούνται από τις δεκάδες υπαλλήλων της αστυνομίας, του λιμεναρχείου και του τελωνείου. Τουλάχιστον, σκέφτομαι, αυτοί δεν πεινάνε. Παραδόξως, όμως, οι μόνοι που «γυρεύουν μπαξίσι» είναι οι πιο βολεμένοι. Βράδιασε όταν τελείωσα με το «χαρτοπόλεμο» και γύρισα στο σκάφος με το βαρκάκι. Η Άννα Μαρία είχε ανησυχήσει, αλλά το ψάρι το ’χε έτοιμο!
   
Όλη η επόμενη μέρα αφιερώθηκε στην επισκευή και στην ενδυνάμωση του τιμονιού. Η εργασία γίνεται στο μόλο, στο μηχανουργείο του αλιευτικού συνεταιρισμού. Πλαγιοδεμένο εκεί, περιμένοντας να φορτώσει κατεψυγμένα ψάρια, βρίσκεται ένα ελληνικό πλοίο, οι μηχανικοί του οποίου ήρθαν να με συμβουλέψουν για την ενίσχυση του πηδαλίου. Μόλις νύχτωσε, περάσαμε τη βραδιά στην πρύμνη του βαποριού ακούγοντας ελληνικά τραγούδια. Γλέντι Ρωμιών στην Αφρική.
   
Το πρωί μια βόλτα στην αγορά μας έπεισε για τη σπανιότητα και το κόστος των ειδών διατροφής του ελεύθερου εμπορίου. Στον πληθυσμό διανέμονται τα βασικά τρόφιμα με κουπόνια και βιβλιάρια. Όσο για το νερό, υπάρχει μεν μια μεγάλη αφαλάτωση (κι αυτή «δώρο» του ΟΗΕ), αλλά παράγει με το σταγονόμετρο. Οπότε, για να μη μειωθούν τα αποθέματά μας, αποφασίζουμε να φύγουμε σε 3 μέρες, την 1η Σεπτεμβρίου.
    
Στο παζάρι συναντήσαμε έναν Καμποβερντιάνο, μετανάστη στην Αμερική, με τον οποίο είχαμε ενδιαφέρουσες συζητήσεις γύρω από τα νησιά και το βράδυ μας οδήγησε σ’ ένα μπαράκι με τοπική παραδοσιακή (αφροπορτογέζικη) μουσική, με κιθάρες και βιολιά.
   
Τις επόμενες μέρες ελέγχουμε εξονυχιστικά όλη την αρματωσιά, τα κινητά πτερύγια (καρένες) και τη μηχανή, ενώ τα βράδια βγαίνουμε παρέα μ’ ένα μοναχικό Έλληνα, καπετάνιο ενός αραβικού φορτηγού πλοίου. Την προηγούμενη της αναχώρησης, ημέρα Δετέρα, διεκπεραιώνουμε το γνωστό «δρόμο αντοχής μετ’ εμποδίων» - λιμεναρχείο, τελωνείο, αστυνομία - και είμαστε πλέον έτοιμοι. Στο τραπέζι χαρτών του σκάφους μελετάμε τους ανέμους και τα θαλάσσια ρεύματα, προγραμματίζοντας τις πορείες των επόμενων ημερών. Η εποχή που διαλέξαμε για να ταξιδέψουμε προς τη Βραζιλία κρύβει αρκετές δυσκολίες. Στο βόρειο ημισφαίριο έως 10° βόρεια επικρατούν οι Β.Α. αληγείς, ενώ στο νότιο ημισφαίριο οι Ν.Α. άνεμοι στρέφονται, νότιοι, δηλαδή αντίθετοι στην πορεία μας, από 5° νότια έως το σημείο όπου συναντιούνται με τους Β.Α. αληγείς, σχηματίζοντας το λεγόμενο Διατροπικό Μέτωπο (Ι.Τ.C.Z.), υπάρχει μια ζώνη χαμηλής πίεσης με ασθενείς ανέμους, καταιγίδες και μπουρίνια. Αυτή η περιοχή ήταν πάντα πονοκέφαλος για τους καπετάνιους των ιστιοφόρων πλοίων των περασμένων αιώνων. Η «Καλλίπυγος» έχει φυσικά το πλεονέκτημα της μηχανής, με αυτονομία περίπου 300 ν.μ. Παρ’ όλα αυτά, γνωρίζοντας ότι μετά τις μπουνάτσες θα συναντήσουμε αντίθετους ανέμους και ισχυρά πλάγια ρεύματα, θα πρέπει να κρατηθούμε παράλληλα στις αφρικανικές ακτές τουλάχιστον έως 5° βόρεια, πριν βάλουμε πλώρη για τον προορισμό μας στη Βραζιλία.  Αυτό το «μπράτσο» διπλασιάζει τη διαδρομή από 1.300 ν.μ. σε 2.500 ν.μ. (περίπου 4.500 χμ.).
   
1η Σεπτεμβρίου: Ξημερώματα βιράρουμε τις άγκυρές μας και αναχωρούμε. Την ώρα που βγαίνουμε, από το λιμάνι, μας χαιρετούν οι Έλληνες φίλοι μας από τα αντίστοιχα βαπόρια τους. Σε λίγο μας αγκαλιάζει ο γρέγος και γρήγορα αρχίζει το ταξίδι προς το νότο, ενώ πίσω μας τα νησιά εξαφανίζονται στην καταχνιά της ζέστης. Μπαίνουμε στη ρουτίνα της βάρδιας.

Αποσπάσματα από το Ημερολόγιο.

2/9: Το πρωί παραπλέουμε τα νοτιότερα νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου. Ο ουρανός είναι μουντός και ο αέρας λίγος. Γερμανοί ραδιοερασιτέχνες επιβεβαιώνουν τους φόβους μας. Πλησιάζουμε το τροπικό μέτωπο.
    
3/9: Στίγμα 13°05'Β., 24°50'Δ. Συννεφιά, βροχή και καταιγίδες. Ο γρέγος όλο λιγοστεύει. Το μεσημέρι γυρίζει στο γαρμπή (Ν.Δ.). Εκμεταλλευόμαστε τα μπουρίνια για περισυλλογή πόσιμου νερού και επιτόπιο ντους. Στις 11:00' το βράδυ ένα βροχερό και θυελλώδες μπουρίνι μας αναγκάζει σε αναμονή. Μαύρη νύχτα, άυπνη...
    
4/9: Στίγμα 11°31'Β., 24°23'Δ. Ο άνεμος στράφηκε απροσδόκητα δυτικός. Προχωράμε με όλη την ιστιοφορία. Τα σύννεφα εξαφανίστηκαν. Η μέρα περνάει ευχάριστα. Το απόγευμα εμφανίζεται ένα κοπάδι φαλαινών με πορεία καταπάνω μας, και μόλις την τελευταία στιγμή βουτάνε, περνώντας κάτω από το σκάφος.
    
5/9: 9°07'Β., 24°25'Δ. Παραδόξως συνεχίζει να φυσάει ο ευνοϊκός δυτικός. Η ταχύτητά μας είναι σταθερά 4,5 κόμβοι. Ανεβαίνω στο κατάρτι και αρματώνω πρόχειρα βαρδάρια με 2 σκοινιά κέβλαρ, ενώ στην άλλη άκρη βάζουμε ένα παλάγκο. Η «Καλλίπυγος» μοιάζει τώρα με αγωνιστικό σκάφος! Το απόγευμα τα σύννεφα, σαν πελώρια «κουνουπίδια», μεταβάλλονται σε μικρές καταιγίδες, χωρίς όμως υπερβολικό άνεμο. Το δρομόμετρο σταμάτησε.
    
6/9: 8°09'Β., 23°26'Δ. Πληθαίνουν οι όμβροι και οι καταιγίδες. Ο άνεμος παίζει «κρυφτούλι» μαζί μας. Συνεχώς προσαρμόζουμε την ιστιοφορία στη διαρκώς μεταβαλλόμενη ένταση του αέρα. Το απόγευμα μπουνατσάρει. Βουτάω να καθαρίσω το προπελάκι του δρομόμετρου, στη συνέχεια βάζουμε τη μηχανή.
    
7/9: 6°57'Β., 21°56'Δ. Το καψόνι του τροπικού μετώπου συνεχίζεται. Μαύρος ο ουρανός και ψιχαλίζει. Όλη μέρα προχωράμε με τη μηχανή.
    
8/9: 5°39'Β., 20°0'Δ. Διανύσαμε 800 ν.μ. σε μια βδομάδα. Ύστερα από μια έντονη βροχή έρχεται επιτέλους ο άνεμος. Σβήνουμε τη μηχανή και υψώνουμε τα πανιά. Μας έμειναν καύσιμα για 32 ώρες. Η γάτα έπεσε σε λήθαργο (η έλλειψη χελιδονόψαρων;) και δεν το κουνάει από ένα ντουλάπι.
    
9/9: 04°34'Β., 18°34'Δ. Ο καιρός φρεσκάρει στα 6 μποφόρ και στράφηκε στο νοτιά. Τα σύννεφα λιγοστεύουν. Λες να πιάσουμε τους Ν.Α. αληγείς; Το μεσημέρι, αφού επιβεβαιώσαμε το στίγμα, γυρίζουμε βάζοντας πλώρη προς τη Βραζιλία. Παρ’ όλη την πίεση να μη χάσουμε ούτε μισή μοίρα στα όρτσα, είναι ευχάριστο ότι επιτέλους πήραμε την κατεύθυνση για τον προορισμό μας. Το βραδάκι προσγειώνονται 2 χελιδονόψαρα στο κατάστρωμα, προς μεγάλη χαρά της τετράποδης φίλης μας!
    
10/9: 03°10'Β., 19°48'Δ. Ο άνεμος γύρισε Ν.Δ. και μας αναγκάζει πάλι να βάλουμε πλώρη προς το νότο. Πού να ’ναι άραγε οι αληγείς;
    
11/9: 02°24'Β., 19°38'Δ. Άλλη στροφή σήμερα, καθώς ο άνεμος γύρισε στο νοτιά. Τα κλειστά όρτσα δεν είναι αναπαυτική πλεύση, καθώς το σκάφος σκαμπανεβάζει.
    
Προσαρμοζόμαστε στη μόνιμη κλίση 20° και η μεγαλύτερη δυσκολία είναι να καταφέρουμε να παίξουμε το καθημερινό μας τάβλι (!).
     
12/9: 01°30'Β., 21°09'Δ. Παρατηρούμε δύο θαλασσοπούλια. Ο αέρας φαίνεται να σταθεροποιείται Ν.Ν.Α. στα 4 μποφόρ. Αύριο υπολογίζουμε να περάσουμε τον Ισημερινό και μαγειρεύουμε μια γιορταστική μακαρονάδα
    
13/9: 0°05'Β., 22°39'Δ. Νωρίς το απόγευμα περνάμε τη «γραμμή» του Ισημερινού, το νότιο ημισφαίριο μας καλωσορίζει μ’ ένα γεμάτο εξάρι και δυσανάλογα ψηλό κυματισμό από τρεις κατευθύνσεις. Οι συνθήκες αυτές δε μας εμποδίζουν να πιούμε το τελευταίο μας «ουζάκι» και προληπτικά να κεράσουμε τον Ποσειδώνα. Έμειναν 1.300 ν.μ. έως το Σαλβαδόρ, βάζουμε στοιχήματα. Οκτώ ή εννιά μέρες ακόμη;
    
14/9: 01°08'Ν., 24°03'Δ. Μαγικοί αληγείς, συνεχώς ο ίδιος αέρας, λασκάρουμε τις σκότες. Το ταξίδι γίνεται πιο άνετο και ευχαριστιόμαστε ύπνο.
    
15/9: 02°41'Ν., 25°53'Δ. Συντήρηση σήμερα, αλλαγές σκοινιών στο ανεμοτίμονο και κοπίλιες στη βελόνα. Οι φθορές του ταξιδιού. Καθημερινά πλέον μας επισκέπτονται τα δυο θαλασσοπούλια, αποδεικνύοντας ότι δεν είμαστε μόνοι μεσοπέλαγα.
    
16/9: 04°07'Ν., 27°44'Δ. Οι αληγείς δείχνουν κάποια αστάθεια. Κάθε δυο ή τρεις ώρες μουδάρουμε ή ξεμουδάρουμε, ενώ μεταβάλλεται και η κατεύθυνση του ανέμου. Κλειστή πλαγιοδρομία και σταθερή μέση ταχύτητα 5,7 κόμβων. Το βράδυ, στην εβδομαδιαία επαφή με τους ραδιοερασιτέχνες στην Ελλάδα, μαθαίνουμε τη θλιβερή είδηση για το θάνατο ενός πολύ καλού φίλου, του καπετάν Πάνου Σγουρού.
     
17/9: 06°10'Ν., 29°52'Δ. Μουδαρισμένοι όλη μέρα. Σκαστά κύματα και χοντρή ρεστία στο «μενού» σήμερα. Το SATNAV που εδώ και μέρες έκανε «νούμερα» σταμάτησε τελείως να λειτουργεί. Ελπίζω να μην έχει πούσι ή συννεφιά όταν ζυγώσουμε τις στεριές σε μερικές μέρες, γιατί τότε θα μας είναι άχρηστος και ο εξάντας. Μελετάω τ' άστρα του νότιου ημισφαιρίου.
     
18/9: 07°54'Ν., 31°19'Δ. Όλη νύχτα «παίζουν» δελφίνια γύρω μας. Το πρωί ο αέρας κόβει, γυρίζει ανατολικός και δευτερόπρυμα. Ένα μεγάλο «γκαζάδικο» φαίνεται στον ορίζοντα. Η πρώτη ανθρώπινη επαφή έπειτα από 15 μέρες. Κουβεντιάζουμε για λίγο στα υπερβραχέα (VHF). Αργότερα βλέπουμε ένα μεγάλο καρχαρία.
     
19/9: 09°35'Ν., 32°57'Δ. Μετά τα μεσάνυχτα έκαναν πάλι την εμφάνισή τους όμβροι και καταιγίδες, τεράστια «μπαμπακερά» σύννεφα που ολοένα μεταβάλλουν τον άνεμο. Γνωστή ρουτίνα, μουδάρισμα, ξεμουδάρισμα και αλλαγές φλόκων. Ωφελούμαστε από τη βροχή για να κάνουμε ντους.
     
20/9.11°01'Ν., 34°31'Δ. Περάσαμε την καραβογραμμή των βαποριών που παραπλέουν τη βραζιλιάνικη ακτή. Ευτυχώς δε βρέχει και έχουμε καλή ορατότητα. Φτάνουμε αύριο. Καθαρίζουμε και συγυρίζουμε το σκάφος. Το απόγευμα, για δυο ώρες, μας κάνει παρέα ένα κοπάδι μαυρόασπρων φαλαινών. Είναι απίστευτο με τι χάρη και ευκολία κινήσεων «σερφάρουν» στη ρεστία αυτά τα τεράστια κήτη. Το μέγεθος τους ξεπερνά το μήκος του σκάφους και πάντα ανησυχούμε, όταν βουτάνε από κάτω μας. Διαβάζουμε, σχολιάζοντας, έναν τουριστικό οδηγό της Βραζιλίας.
     
21/9: Στις 03:00' τα ξημερώματα φαίνονται τα πρώτα φώτα της ακτής. Πριν ξημερώσει, καταφέρνουμε να διοπτεύσουμε το φάρο της εισόδου στην Μπαΐα Ντε Τόντος Λος Σάντος [BAHHIA DE TODOS LOS SANTOS (Κόλπος των Αγίων Πάντων)] όπου βρίσκεται το Σαλβαδόρ. Η ακτή είναι χαμηλή, δεν υπάρχουν ευδιάκριτα σημεία ή βουνά. Η ανατολή του ήλιου μας φέρνει μια σειρά καταιγίδων, χάνουμε την οπτική επαφή με τη στεριά. Ζυγώνουμε παρακολουθώντας τις ισοβαθείς με το βυθόμετρο. Άνεμος και βροχή αυξάνονται. Με φλοκάκι και 3 μούδες επιτέλους μπαίνουμε στο μεγάλο κόλπο. Είναι ίσως η πιο έντονη στιγμή του ταξιδιού, καθώς η αϋπνία, η κακή ορατότητα, τα μπουρίνια, οι ξέρες και τα αβαθή συντελούν στη δυσκολία της τελικής προσέγγισης.
     
Τελικά, στα ήρεμα νερά της ράδας εμφανίζεται μπροστά μας η πρωτεύουσα της Μπαΐας, με τους ουρανοξύστες, τα αποικιακά μέγαρα και τα ψηλά μπαρόκ καμπαναριά των εκκλησιών. Η Άννα Μαρία υψώνει τη βραζιλιάνικη σημαία, έπειτα από λίγο καταπλέουμε στο λιμάνι και στις 12:30' έχουμε φουντάρει. Φτάσαμε!

Στο επόμενο το ταξίδι από την Βραζιλία μέχρι το Ρίο ντε Λα Πλάτα : http://www.ribandsea.com/main/index.php/travels/1367-i-kallipygos-stous-pente-okeanoys-vrazilia-ourougouai