Rib and Sea

Επιμέλεια - Φωτογραφίες : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Μια ανέκδοτη κατάθεση γνώμης του καπτα Βασίλη Πασχάλη το Πάσχα του 2006.

Ο καπτα Βασίλης Πασχάλης είχε αντικαταστήσει τον καπτα Μανώλη Φραγκιαδάκη στο «Ιεράπετρα» της «Λ.Α.Ν.Ε.». Τον συνάντησα στη γέφυρα του πλοίου κατά την διάρκεια ενός ταξιδιού μας στην Κάσο τον Απρίλη του 2006. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί του και να ακούσω κάποιες απόψεις του, μερικές από τις οποίες «έσπαγαν», κυριολεκτικώς, «κόκκαλα». Βλέποντάς με βεβαίως να του συστήνομαι, για πρώτη φορά, ήταν ιδιαίτερα συγκρατημένος και λιγομίλητος στην αρχή. Γρήγορα όμως ο «πάγος» έσπασε και ο καπτα Βασίλης απεδείχθη ένας ειλικρινής, θαρραλέος, με άποψη και με ευχέρεια λόγου συνομιλητής.

Είχε εκφράσει τις αντιρρήσεις του τότε για την δημοσιοποίηση εκείνων των "αιρετικών" απόψεών του, αλλά μετά από την πάροδο εννέα χρόνων και με δεδομένη την εν τω μεταξύ συνταξιοδότησή του και όσα μεσολάβησαν με τις προσαράξεις των πλοίων στο λιμάνι της Κάσου, έκρινα σκόπιμο να δημοσιεύσω εκείνη την συνομιλία σήμερα.

Όταν ζήτησα τότε από τον καπετάν Βασίλη Πασχάλη τη γνώμη του για το λιμάνι της Κάσου, τα σχέδια του οποίου εκείνη την εποχή είχαν γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων και διενέξεων μεταξύ λιμενολόγων, πλοιάρχων, δημάρχων, υπουργών και καφενόβιων, εκείνος απάντησε :

"Τι να σου πω τώρα Σήφη για το λιμάνι της Κάσου που με ρωτάς. Σπαταλήθηκαν τόσες εκατοντάδες εκατομμύρια και χρειάστηκε να περάσουν πάνω από δύο δεκαετίες για να καταλήξει η Κάσος το 2006 να μην έχει ουσιαστικώς λιμάνι! Γιατί μη μου πεις ότι είναι λιμάνι αυτό το κλουβί! Και να σκεφτείς ότι, σύμφωνα με το νέο σχέδιο, σκοπεύουν να το κλείσουν ακόμη περισσότερο, προεκτείνοντας τον λιμενοβραχίονα προς ανατολάς και αφήνοντας μια ακτίνα ελάχιστων μέτρων σε σχέση με το μέγεθος των πλοίων που, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, εξυπηρετούν το νησί. Ξέρεις πόσο δύσκολο και επικίνδυνο είναι να μανουβράρεις σ’αυτό το, ο Θεός να το κάνει, λιμάνι, ένα καράβι με τις όποιες ιδιαιτερότητες αυτό (το καράβι) έχει και με δυσμενείς καιρικές συνθήκες;

Και μη νομίσεις ότι υπάρχει πρόβλημα μόνο όταν φυσάει βοριάς. Στο νοτιά το πρόβλημα είναι μεγαλίτερο! Μαζεύεις κάβους και βιράρεις την άγκυρα και το μυαλό σου είναι πώς να μην πέσει το καράβι στις πέτρες του λιμενοβραχίονα από τον αέρα που κατεβαίνει από το βουνό και τη ρεστία που έρχεται από την Κάρπαθο!

Ζητούν να έρθει στο νησί η «Blue Star», επί παραδείγματι. Εύκολο είναι να μπει στο λιμάνι αυτό ένα μεγαλίτερο από το «Ιεράπετρα» ή το «Κορνάρος» καράβι; Ποιος πλοίαρχος θα ρισκάρει την καριέρα του, την ασφάλεια του πλοίου, των επιβατών και του πληρώματός του για μερικά προσωρινά και αμφίβολης αξιοπιστίας «μπράβο»;

Και τι, κατά την γνώμη σου, καπτα Βασίλη θα έπρεπε να γίνει ώστε η Κάσος να έχει ασφαλές λιμάνι;

"Να σου πω. Δεν είμαι βεβαίως λιμενολόγος. Καπετάνιος είμαι και εγώ καλούμαι να δέσω το πλοίο στα λιμάνια. Καπετάνιους άλλωστε νομίζω ότι θα έπρεπε να έχει ο εκάστοτε υπουργός συμβούλους και όχι τον κάθε άσχετο αργόμισθο που πάσχει από καρέκλα! Θυμάμαι τον Κατσιφάρα που έλεγε «εγώ δεν γνωρίζω, αλλά ακούω».

Θα μπορούσαν λοιπόν στην Κάσο, με πολύ λιγότερα χρήματα, να μπαζώσουν τον εκατέρωθεν τού παλιού προβλήτα χώρο και να τον φαρδύνουν. Στη συνέχεια, αν επιμήκυναν τον υπάρχοντα λιμενοβραχίονα προς ανατολάς και δημιουργούσαν στην εσωτερική πλευρά του ένα τσιμεντένιο μώλο, θα μπορούσαν να έχουν μ’ ένα σμπάρο... τέσσερα τρυγόνια! Τι εννοώ. Σύντομη αποπεράτωση του έργου, διοχέτευση των χρημάτων σε άλλα έργα υποδομής, που θα έλυναν πολλά προβλήματα της Κάσου που χρονίζουν, ασφάλεια στον ελλιμενισμό των πλοίων, και δυνατότητα προσέγγισης κάποιου κρουαζιερόπλοιου, από αυτά που συνδέουν τη Ρόδο και την Κρήτη με την Κάρπαθο και περνούν «κρυφά» από τη νότια πλευρά της Κάσου, ώστε να βγαίνει στο νησί κάποιος κόσμος, να το γνωρίζει και να αφήνει και πέντε ευρώ! Πώς αλλοιώς δηλαδή περιμένουν στην Κάσο να γίνει το νησί γνωστό και να δουν τουρισμό; Αλλά, όπως φαίνεται, αυτό που ενδιέφερε περισσότερο ήταν να δημιουργηθεί αλιευτικό καταφύγιο για τους ψαράδες!

Ξέρω, δεν θα αρέσουν σε κάποιους αυτά που λέω, αλλά αυτή είναι η αλήθεια! Το ίδιο έκαναν και στην Κάλυμνο. Εκλεισαν κι’εκεί το λιμάνι τους, το είπαν μάλιστα οι ίδιοι, ότι τους ενδιέφερε δηλαδή περισσότερο να προστατεύσουν τα καίκια τους, και θα έρθει κάποια μέρα που κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες τα πλοία θα περνούν, θα τους χαιρετούν, θα σφυρίζουν και θα φεύγουν!".

Στο προβληματικό όμως, όπως λες καπτα Βασίλη, λιμάνι της Κάσου έδενε τόσα χρόνια το καράβι ο καπτα Μανώλης Φραγκιαδάκης, με όλους τους καιρούς, χωρίς κανένα πρόβλημα. Και κτυπούσαν οι καμπάνες των εκκλησιών, τον τίμησαν μάλιστα οι Κασιώτες ανακηρύσσοντάς τον επίτιμο δημότη του νησιού τους! Τι έχεις να πεις γι’αυτό;

"Εβαζε το καράβι στο λιμάνι της Κάσου χωρίς κανένα πρόβλημα; Εσύ το λες αυτό! Και θέλεις να σού πω κάτι; Εγώ δεν πάσχω φίλε Ιωσήφ από «χρυσά κλειδιά». Μού φτάνει να έχω το κεφάλι μου ήσυχο και  το κλειδί του σπιτιού μου στον Πόρο! Είμαι 25 χρόνια πλοίαρχος στην ακτοπλοία, έχω γυρίσει σπιθαμή προς σπιθαμή ολόκληρο το Αιγαίο, έχω στο ημερολόγιό μου κι’εγώ «κατορθώματα», που δεν μαθεύτηκαν όμως ποτέ και δεν έγραψε γι’αυτά  κανένα περιοδικό ή εφημερίδα, αλλά ουδέποτε έκανα ζημιά! Δεν λέω, να εξυπηρετείς τα νησιά, ιδιαίτερα τα μικρά και ξεχασμένα, αλλά το τίμημα, αν γίνει η «στραβή», είναι πολύ μεγάλο και τότε κανείς δεν θα σε καλύψει! Μπορεί ο κάθε άσχετος να κάθεται στο μώλο, να παίζει με το κομπολόϊ του και να επικρίνει ασφαλώς και  κατά το δοκούν τον κάθε πλοίαρχο για τους χειρισμούς προσέγγισης.

Δεν θα δώσω εγώ εξετάσεις στον κάθε «τσοπάνη» ή τον κάθε Λιμενικό που δεν έχει βγεί ακόμη από το αυγό και επειδή έγινε προϊστάμενος νομίζει ότι τα έμαθε όλα! Που δεν γνωρίζει ούτε τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου καραβιού, ούτε τι έχω εγώ μέσα στο κεφάλι μου! Εγώ θα δώσω αναφορά μόνο στη συνείδησή μου, στην εταιρεία που με πληρώνει να βάζω το καράβι με ασφάλεια στα λιμάνια και, βεβαίως, στο πλήρωμα και τους επιβάτες!

Ξέρει, ας πούμε, ο κάθε άσχετος που γνωρίζει μόνο να επικρίνει απ’έξω, ότι όταν εγώ φουντάρω με ισχυρό μαίστρο τη δεξιά άγκυρα «απίκο» στο λιμάνι της Κάσου έχω στο μυαλό μου πάνω απ’όλα την ασφάλεια του πλοίου; Πρέπει δηλαδή να βγω με τηλεβόα και να εξηγήσω στον κάθε «παντογνώστη-ξερόλα» ότι το κάνω αυτό γιατί έτσι η άγκυρα «πιάνει» καλίτερα αφού «φασκιώνει» το πλοίο από κάτω και κοντράρει περισσότερο την προσήνεμη πλευρά του;

Και τι να πω στον κάθε άσχετο που φωνάζει και ειρωνεύεται γιατί πλησιάζοντας το μώλο δεν κάνω τις μηχανές πρόσω; Οτι το καράβι έχει προπέλλες μεταβλητού βήματος και ότι χρειάζεται κάποιος χρόνος για να πάρουν ανάποδες στροφές; Μη με πιέζεις σε παρακαλώ και μη με προκαλείς! Αρκετά είπα! Δύο χρονάκια έχω ακόμη για να βγώ στη σύνταξη και να πάω να ρίξω άγκυρα στο σπίτι μου στον Πόρο! Ελα μετά εκεί να με βρεις να πάμε για ψάρεμα, να πιούμε ένα κρασί και να πούμε περισσότερα! Θα έχεις θέματα  να γράφεις για χρόνια! Πίστεψέ με!".

Μ’αυτές τις κουβέντες και με την υπόσχεση πως κάποια μέρα θα έχουμε να πούμε πολλά, χαιρέτησα τον καπτα Βασίλη Πασχάλη, καθώς εκείνος μανουβράριζε το «Ιεράπετρα» στο λιμάνι της Κάσου. Τώρα, που βγήκε στη σύνταξη, προσπαθώ να τον βρω για να μιλήσουμε εφ' όλης της ύλης. Ελπίζω να κρατήσει την υπόσχεσή του.