Rib and Sea

Κείμενο και φωτογραφίες : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Ημέρα της αγάπης, ημέρα της μητέρας, ημέρα κατά του καπνίσματος, ημέρα επί παντός εμψύχου και αψύχου είχα ακούσει. Ημέρα, και γιορτή μαζί, για το... ψωμί, όμως, όχι! Για δεύτερη λοιπόν συνεχόμενη χρονιά γιόρτασαν, στο χωριό Κοιλιωμένο της Ζακύνθου, την βάση, θα έλεγε κανείς, της διατροφικής αλυσσίδας, το λιτό και πολύτιμο συγχρόνως ψωμί. Και το γιορτάζουν, όχι τυχαία, τον Ιούλιο, τον μήνα του αλωνάρη. Φυσικός και ηθικός αυτουργός της γιορτής ο δραστήριος Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός "Μελισσιώτισες" Κοιλιωμένου. Συμπαραστάτης στην προσπάθεια των γυναικών του Συνεταιρισμού η Περιφερειακή Ενότητα Ζακύνθου και πλήθος άλλων μικρότερων χορηγών, εμπορικές επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής στη συντριπτική τους πλειοψηφία.

Η πρόσκληση ήταν πάντως όλα τα λεφτά : "21 το Σάββατο του μήνα αλωνάρη, στο Κοιλιωμένο να' ρθετε, θα' χει ψωμί από στάρι. Θα' χει μεζέδες και κρασί, θα' χει καλή παρέα, κι' αν έχετε τη διάθεση, θα' ναι ούλα ωραία. Τα αηδόνια τση Κεφαλονιάς "Πολιτιστικός Σύλλογος Σπαρτίων το σπάρτο" και το "Φιόρο του Λεβάντε" θα αγροικιθούν τα άσματα πουνέντε περ λεβάντε".

Αυτά τα ωραία πραγματοποιήθηκαν στο Κοιλιωμένο, με τον κόσμο να παρακολουθεί με ενδιαφέρον τα τρία χορευτικά συγκροτήματα από την Ζάκυνθο, την Κεφαλονιά και τη Νάξο και, στη συνέχεια, να περιμένει υπομονετικά στην ουρά για να γευτεί το μοναδικό κομπόστο με μοσχαρίσιο κρέας, ντόπιες ελιές, λαδοτύρι, ντάκους με ντομάτα και ξινοτύρι και, φυσικά, το υπέροχο ψωμί ολικής αλέσεως των γυναικών του Συνεταιρισμού.

Επιβλητικό και μοναδικό στο είδος του το πέτρινο καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου δέσποζε πάνω από τον χώρο της εκδήλωσης. Κτίστηκε από ντόπιους μαστόρους της πέτρας το 1893. Αποτελείται από τέσσερις ορόφους. Στον τρίτο όροφο επιβάλλουν την παρουσία τους δύο αψίδες ενώ τον τελευταίο, που έχει εξαγωνική βάση, διακοσμούν πολλές ανάγλυφες δημιουργίες. Ανάμεσα στον ναό του Αγ. Νικολάου, ο οποίος είχε δώσει αρχικά το όνομά του στο χωριό, και το καμπαναριό μεσολαβεί ο δρόμος. Έχει λοιπόν κανείς την εντύπωση ότι πρόκειται για δύο ανεξάρτητα κτίσματα.

Γύρω στις 8 το βράδυ κατέφθασε με ένα τρακτέρ το μεγάλο καζάνι (κακάβι το λένε οι ντόπιοι), σκεπασμένο με ένα τραπεζομάντηλο, για το... μάτι! Το περιεχόμενό του; Σπασμένο στάρι (πλιγούρι) και μοσχαρίσιο κρέας, με όλα τα συνοδευτικά φυσικά. "Παλαιότερα χρησιμοποιούσαμε κατσικίσιο κρέας", λέει ένας από τους εθελοντές, και συνεχίζει: "Τώρα, που δεν υπάρχουν πια κατσίκια, χρησιμοποιούμε μοσχαρίσιο".

Το αποτέλεσμα πάντως ήταν ε κ π λ η κ τ ι κ ό! Έχω γευτεί πολλών ειδών φαγητά στα πανηγύρια όπου έχω κατά καιρούς παρευρεθεί. Τόσο όμως νόστιμο πιάτο πρώτη φορά δοκίμασα! Από κοντά και το λαδοτύρι, ο ντάκος, φτιαγμένος από το ίδιο εκπληκτικό ψωμί που φτιάχνουν οι γυναίκες του Συνεταιρισμού, ντόπιες ελιές, κρασί, και μια πίτα (κολοκυθόπιτα ήταν νομίζω) η οποία εξαφανίστηκε εν ριπή οφθαλμού!

Σε μια εποχή όπου κυρίαρχες θέσεις στη ζωή μας έχουν η μιζέρια, η κατήφεια και η απαισιοδοξία, οι Μελισσιώτισες του Κοιλιωμένου δίνουν με την δραστηριότητά τους μια ανάσα αισιοδοξίας και μια υπενθύμιση πως τίποτε δεν χάνεται όταν οι πολίτες αποφασίσουν να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους. Συζήτησα με μια από τις κυρίες του Συνεταιρισμού η οποία μου είπε : "Κάνουμε ό,τι μπορούμε. Δεν είναι καλύτερο αυτό από το να ήμαστε υπάληλοι κάποιου ξενοδοχείου, ας πούμε; Πέσαμε όμως, δυστυχώς, σε άσχημη περίοδο, αλλοιώς θα κάναμε ακόμη περισσότερα πράγματα"!

Και τα χρυσά χέρια των γυναικών γεμίζουν τα ράφια του Συνεταιρισμού τους με χρώματα κι' αρώματα! Και τι δεν φτιάχνουν : Από ψωμί ολικής αλέσεως και ντάκους, μέχρι παξιμαδάκια πορτοκαλιού και κανέλλας! Από λικέρ δαμάσκηνου και δυόσμου, μέχρι πάστα ελιάς και μαρμελάδες! Από λάδι, κρασί, μέλι και ξύδι, μέχρι κεριά, γλυκά και σαπούνια! Από υφαντά και κεντήματα, μέχρι κοσμήματα, διακοσμητικά και αρωματικά βότανα! Και όλα αυτά, όμορφα συσκευασμένα, με τον τίτλο του Συνεταιρισμού και το περιεχόμενο να αναγράφονται στα καλοτυπωμένα καρτελάκια. Είναι προφανές ότι τίποτε δεν αφέθηκε στην τύχη.

Τα είδα όλα αυτά με τα ίδια μου τα μάτια και το μόνο που έχω να πω είναι τούτο : Συγχαρητήρια κυρίες μου! Είστε η τρανή απόδειξη πως αυτός ο λαός κρύβει πολλές δυνάμεις μέσα του και μπορεί, αν το θελήσει, να βρει το φως στην άκρη του σκοτεινού τούνελ. Πάντα τέτοια!