Rib and Sea

Να θυμάστε πάντα ότι το σωσίβιο και το quick stop σώζουν ζωές!

Δοκιμή, σχόλια : Ιωσήφ Παπαδόπουλος. 

Φωτογραφίες : Αρχείο Zodiac, Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Γνωρίζετε ότι σε ένα ιδιωτικό ταχύπλοο σκάφος αναψυχής μπορεί να χορηγηθεί από τις Λιμενικές Αρχές άδεια εκτέλεσης πλόων χωρίς τοπικό περιορισμό, ακόμη και αν αυτό στερείται εφεδρικού κινητήρα; Αν δεν το γνωρίζετε, μάθετε ότι στο Παράρτημα Δ΄ του άρθρου 29 του Γενικού Κανονισμού Λιμένα υπ’ αρ. 45, ανάμεσα στα εφόδια που πρέπει να έχει ένα ιδιωτικό σκάφος αναψυχής για να μπορεί να εκτελεί πλόες χωρίς τοπικό περιορισμό, περιλαμβάνεται και ο εφεδρικός κινητήρας. Ε και; το γνωρίζαμε αυτό, θα πείτε. Διαβάστε όμως πιο κάτω...

Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται ότι χρέη εφεδρικού κινητήρα μπορεί να εκτελέσει, εναλλακτικώς, και ένας ιστός με πανί, που θα προσαρμοστεί στο σκάφος προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε περίπτωση ανάγκης. Πόσο όμως εφικτό είναι αυτό στην πραγματικότητα; Είναι με άλλα λόγια δυνατόν ένα φουσκωτό σκάφος να κινηθεί με ιστίο σε περίπτωση κατά την οποία τεθεί εκτός λειτουργίας ο κινητήρας του ή πρόκειται απλώς για ένα ακόμη "παραθυράκι" του Κανονισμού; Η απάντηση είναι καταφατική και έρχεται απ’ τα παλιά. Πρώτη διδάξασα η Γαλλική εταιρεία «Zodiac» η οποία, στα μέσα περίπου του περασμένου αιώνα, κινούσε κάποια από τα φουσκωτά σκάφη που κατασκεύαζε με μοναδική κινητήρια δύναμη τον... αέρα! Στα σκάφη εκείνα μάλιστα της «Zodiac» υπήρχε ιστιοφορία, ανάλογη εκείνης που έφεραν τα αμμιγώς ιστιοπλοϊκά σκάφη της εποχής, αλλά και κινητά πτερύγια που εκτελούσαν χρέη καρίνας, όπως φαίνεται και στην φωτογραφία.

Ας εξετάσουμε όμως τώρα πώς μπορεί κάποιος να προσαρμόσει ιστό και ιστίο σε ένα φουσκωτό σκάφος ώστε, σε περίπτωση που αυτό δεν διαθέτει εφεδρικό κινητήρα, να εξασφαλίσει πλόες χωρίς τοπικό περιορισμό. Ο  Στέφανος Στεφανίδης προσάρμοσε έναν ιστό δύο τεμαχίων συνολικού μήκους τεσσάρων μέτρων και ένα πανί από ιστιοσανίδα (windsurf) σε ένα r.i.b. 3.80 της Olympic St, το δοκιμάσαμε στην πράξη, εξασφάλισα άδεια πλόων χωρίς τοπικό περιορισμό για το δικό μου, και σας το παρουσιάζω.

Κατ’ αρχάς σημαντικό ρόλο για την στήριξη και λειτουργία του ιστίου παίζει το όλο στήσιμο του σκάφους και, κυρίως, το σημείο στο οποίο θα προσαρμοστεί ο ιστός. Είναι σημαντικό να τοποθετηθεί ο ιστός όσο πιο κοντά στην πλώρη του σκάφους είναι δυνατόν, εφ’ όσον δεν υπάρχει φλόκος, όπως υπάρχει στο Zodiac της πιο πάνω φωτογραφίας. Στο 3.80 της Olympic St βιδώθηκε στο ντεκ ένας σωλήνας αλουμινίου μπροστά ακριβώς από την μικρή κονσόλα που είναι ενσωματωμένη στο κάθισμα jockey. Το σώμα του σωλήνα στερεώθηκε πάνω στην πολυεστερική κονσόλα με δύο ανοξείδωτους κολλιέδες. 

Ο τετράμετρος πανάλαφρος ιστός (από ανθρακονήματα) περνάει μέσα από την σωληνωτή υποδοχή ενός ιστίου από windsurf και στη συνέχεια τοποθετείται μέσα στον αλουμινένιο σωλήνα. Δύο σχοινιά ξεκινούν από την κορυφή του ιστού και δένονται στα ski hooks του σκάφους, ώστε να κρατάνε τον ιστό στη θέση του καθώς ο άνεμος θα κοντράρει στο πανί. Ένα τρίτο σχοινί κρατάει τεντωμένο το ιστίο ενώ, τέλος, ένα ακόμη σχοινί δένεται στην άκρη του. Είναι το σχοινί που κρατάει ο κυβερνήτης και ρυθμίζει το "γέμισμα" του πανιού και την ταχύτητα του σκάφους ,αναλόγως με την δύναμη και την φορά του ανέμου.

Το τιμόνεμα του σκάφους, όταν τεθεί σε λειτουργία το πανί, γίνεται με την εξωλέμβια, ενώ υπάρχει βεβαίως μια ήπια πλαγιολίσθηση (ξεπεσμός) με πλευρικούς κυρίως ανέμους. Το φαινόμενο πάντως, που οφείλεται στο γεγονός ότι ένα μικρό φουσκωτό σκάφος δεν διαθέτει την μεγάλη και βαρειά καρίνα που έχει ένα καθαρόαιμο ιστιοπλοϊκό, δεν είναι έντονο και, σε συνδυασμό με τις μικρές αποστάσεις που χωρίζουν τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, δεν πρόκειται να δημιουργήσει πρόβλημα. Άλλωστε το ιστίο θα επιστρατευθεί μόνο όταν ο κινητήρας του σκάφους τεθεί εκτός λειτουργίας, οπότε ο κυβερνήτης θα πρέπει απλώς να κατευθύνει το σκάφος του στην πλησιέστερη ακτή, βάζοντας τον άνεμο στη σωστή γωνία. Εκτός και αν σε μια απ’ τις εξορμήσεις του, επιλέξει να χρησιμοποιήσει το πανί σαν κύριο μέσο πρόωσης και τον κινητήρα σαν βοηθητικό! Καθόλου απίθανη επιλογή με τις τρέχουσες οικονομικές συγκυρίες και την τιμή της βενζίνης...

Ο τετράμετρος ιστός, το πανί και τα σχοινιά φιλοξενούνται σε μια ειδική αδιάβροχη σωληνωτή τσάντα, η οποία τοποθετείται και δένεται στον σχοινοφόρο του αεροθαλάμου. Με τον τρόπο αυτό ο ιστός και το ιστίο δεν καταλαμβάνουν ζωτικό χώρο του σκάφους όταν δεν χρησιμοποιούνται. Κάτι που είναι πολύ σημαντικό όταν μιλάμε για φουσκωτά σκάφη αυτού του μεγέθους.

Την ημέρα που επιχειρήσαμε τη δοκιμή, φυσούσε ένας τεσσάρης βοριάς ανάμεσα στο Λαύριο και τη Μακρόνησο και η ταχύτητά μας με το πανί, σε αρκετές περιπτώσεις, κυμάνθηκε από τρεις μέχρι και έξι κόμβους! Η αίσθηση πάντως ήταν εξωπραγματική, καθώς τα δύο μικρά φουσκωτά σκάφη κυλούσαν αθόρυβα πάνω στα κύματα, το πανί της ιστιοσανίδας φούσκωνε απ’ τον βοριά, κι’ εμείς συζητούσαμε και αστειευόμασταν, ενώ πλέαμε σε απόσταση αρκετών δεκάδων μέτρων ο ένας απ’ τον άλλον!

Ο κάτοχος τέλος ενός φουσκωτού σκάφους ο οποίος χρησιμοποιεί σαν εφεδρικό μέσο πρόωσης το ιστίο, προκειμένου να το λεμβολογήσει και να εξασφαλίσει άδεια εκτέλεσης πλόων χωρίς τοπικούς περιορισμούς, θα πρέπει να καταθέσει στο Λιμεναρχείο της περιοχής του, εκτός από όλα τα άλλα έγγραφα, τιμολόγια και παράβολα, φωτογραφία του σκάφους με πλήρη... ιστιοφορία, και βεβαίωση του κατασκευαστή του (ή ενός ναυπηγού) ότι το συγκεκριμένο σκάφος έχει την δυνατότητα να πλέει με την βοήθεια ιστίου.

Κάμερα : Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Μοντάζ : Γιώργος Μισετζής.