Rib and Sea

Εδώ πετάει ο γάϊδαρος, το φουσκωτό δεν θα πετάει;

Αναδημοσίευση άρθρου του Ιωσήφ Παπαδόπουλου από το περιοδικό "30 Nkots".

Από την δεκαετία του '40 μέχρι και εκείνη του ΄70, τα φουσκωτά σκάφη είχαν δύο απλούς αεροθαλάμους και μια πνευστή ή ξύλινη καρίνα. Οι εξελίξεις όμως, κατά την διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, ήταν ραγδαίες. Όλα άλλαξαν γρήγορα, με γάστρες πολυεστερικές και αλουμινένιες, διπλούς εξωλέμβιους κινητήρες, κινητήρες έσω-έξω, καμπίνες, ανέσεις cruiser κ.λπ. ΄Ομως, φουσκωτά να πετάνε κανείς δεν φανταζόταν!

Κανείς εκτός από έναν. Τον Ιταλό Doi Maligri, κατασκευαστή των μοτο-αιωρόπτερων "Polaris", που πρώτος το 1986 συνέλαβε την ιδέα κατασκευής ενός ιπτάμενου φουσκωτού σκάφους. Τοποθέτησε λοιπόν τον κλασσικό εξοπλισμό ενός μηχανοκίνητου αιωρόπτερου, από εκείνα που μέχρι τότε κατασκεύαζε, πάνω σε ένα γαστράτο φουσκωτό σκάφος μήκους 3,5 μέτρων της "Lomac", και του έδωσε, κυριολεκτικώς, φτερά! Με την προσθήκη μάλιστα ενός συστήματος τροχών και πέδησης, το ιπτάμενο φουσκωτό του Doi Malingri έγινε... αμφίβιο, δίνοντας στον χειριστή του την δυνατότητα και να προσγειώνεται!

Η αίσθηση που δημιουργεί ένα ιπτάμενο φουσκωτό είναι κάτι το μοναδικό και δεν έχει καμμία σχέση με την αίσθηση που αποκομίζει ο επιβάτης ενός αεροπλάνου. Το "Polaris" κατά την πτήση έχει ταχύτητα που κιμαίνεται μεταξύ 32 και 42 κόμβων, ενώ παρέχει στον χειριστή του ανοικτό οπτικό πεδίο 360 μοιρών.

Στον αέρα, από στεριά και θάλασσα.

Το ιπτάμενο φουσκωτό σκάφος της "Polaris" έχει την δυνατότητα μεταφοράς δύο ατόμων. Μπορεί δηλαδή, εκτός του πιλότου του, να φιλοξενήσει και δεύτερο άτομο, είτε πρόκειται για εκπαιδευόμενο είτε για συνοδό που του αρέσουν οι έντονες συγκινήσεις, αλλά ακόμη και για επαγγελματία (ιδανικό για αεροφωτογράφιση, βιντεοσκόπηση κ.λπ.) που θέλει να εκμεταλλευτεί την δυνατότητά του να πετάει με ασφάλεια σε χαμηλά ύψη. Ο κινητήρας είναι της Αυστριακής Rotax, που ειδικεύεται εκτός των άλλων και στην κατασκευή κινητήρων για υπερ-ελαφρά αεροσκάφη. Είναι δίχρονος, 582 cc, υδρόψυκτος, εφοδιασμένος με δύο καρμπυρατέρ και δύο ηλεκτρονικές αναφλέξεις, και αποδίδει 64 ίππους στις 6.500 rpm. Με ένα δοχείο αμόλυβδης βενζίνης 40 , λάδι καύσης σε αναλογία 2% και δύο επιβαίνοντες, το ιπτάμενο φουσκωτό της "Polaris" μπορεί να καλύψει μια απόσταση 90 περίπου ν. μιλίων (2,5 περ. ώρες). Η αυτονομία αυτή μπορεί να διπλασιαστεί ή και να τριπλιαστεί ακόμη, αν αντί του δεύτερου επιβάτη τοποθετηθεί καύσιμο ανάλογου βάρους.

Για το μέγεθος και το είδος του φτερού που θα τοποθετηθεί υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές. Σε γενικές γραμμές, ένα φτερό 20 περ. τετραγωνικών μέτρων, με διπλό ύφασμα στο 1/3 της επιφανείας του και συνολικό άνοιγμα 11,5 μέτρων, δίνει τις ταχύτητες που αναφέρθηκαν πιο πάνω, και ασφαλείς πτήσεις με ένταση ανέμου μέχρι 3-4 B. Όσο μικραίνει η επιφάνεια του φτερού και μεγαλώνει συγχρόνως η επιφάνεια του διπλού υφάσματος, τόσο μικραίνουν οι αντιστάσεις, μεγαλώνει η ταχύτητα του ιπτάμενου φουσκωτού ενώ, παράλληλα, ο πιλότος έχει την δυνατότητα να πετάξει και με πιο ενισχυμένους ανέμους.

Χαρακτηριστική είναι η ασφάλεια που παρέχει το "Polaris", μιας και ο λόγος κατολίσθησης (δηλαδή η σχέση μεταξύ της απόστασης πτήσης και της απώλειας ύψους) όταν ο κινητήρας για κάποιο λόγο παύσει να λειτουργεί, σε ένα ιπτάμενο φουσκωτό με επιφάνεια φτερού 20 μ2 και με άνοιγμα 11,5 μέτρων, είναι 6:1. Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση διακοπής λειτουργίας του κινητήρα, ο πιλότος έχει την ευχέρεια και τον χρόνο να το προσγειώσει ή να το προσθαλασσώσει σε απόσταση που ισοδυναμεί με το εξαπλάσιο του ύψους στο οποίο βρίσκεται εκείνη τη στιγμή. Αν π.χ. το φουσκωτό πετά σε ύψος 400 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, ο πιλότος του έχει όλο τον χρόνο να επιλέξει το σημείο που θέλει να προσθαλασσωθεί, σε απόσταση μέχρι και 2,5 περίπου χιλιόμετρα! Βεβαίως, η επιμελής και σωστή συντήρηση σκάφους, φτερού και κινητήρα, καθώς και η τήρηση των ορίων που θέτει ο κατασκευαστής σε συνδυασμό με τον καιρό, είναι στις βασικές υποχρεώσεις και ευθύνες του πιλότου.

Το μήκος του διαδρόμου απογείωσης είναι ανάλογο του συνολικού βάρους του ιπτάμενου φουσκωτού. Δεν υπερβαίνει πάντως τα 50 μέτρα στο έδαφος. Στο νερό, λόγω των μεγαλύτερων επιφανειών τριβής και αντίστασης, οι οποίες πάντως αμβλύνονται λόγω της σχεδίασης των αεριζόμενων steps στη γάστρα του "Lomac", το μήκος του "διαδρόμου" αποθαλάσσωσης διπλασιάζεται.

Και φουσκωτό, και ιπτάμενο, και με τον νόμο.

Οι μηχανοκίνητοι αετοί (μοτοαιωρόπτερα) μόλις το 2006 εντάχθηκαν (με νόμο που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. 1068/4.8.2006) στις υπερ-ελαφρές πτητικές αεραθλητικές μηχανές (υ.π.α.μ.), οπότε παίρνουν αριθμό νηολογίου και ελέγχονται από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.). Ο κάτοχος ενός ιπτάμενου φουσκωτού σκάφους δεν υποχρεούται να το λεμβολογήσει ούτε να το εφοδιάσει με όσα προβλέπει ο ισχύων Γενικός Κανονισμός Λιμένα (Γ.Κ.Λ.). Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως ότι ο πιλότος ενός ιπτάμενου φουσκωτού σκάφους μπορεί να αποθαλασσωθεί ή να προσθαλασσωθεί μέσα σε λιμάνια ή κοντά σε παραλίες όπου υπάρχουν λουόμενοι και να προκαλεί με την συμπεριφορά του τον φόβο ή να γίνεται αιτία ενός πιθανού ατυχήματος. Η ασφάλιση του ιπτάμενου φουσκωτού, για ζημιές που μπορεί να προκληθούν σε τρίτους (third pary insurance) είναι πάντως υποχρεωτική και υπάρχουν ασφαλιστικές εταιρείες που αναλαμβάνουν την ασφάλεια σκάφους και κυβερνήτη με την προϋπόθεση ότι το ιπτάμενο φουσκωτό είναι κανονικώς νηολογημένο και ο κάτοχός του έχει άδεια πιλότου ΥΠΑΜ.

Και πόσο κοστίζει, αν επιτρέπεται;

Το κόστος ενός ιπτάμενου σκάφους εξαρτάται από το μέγεθος και το είδος του φτερού, την ισχύ του κινητήρα, αν διαθέτει ή όχι σύστημα τροχών και πέδησης, τον τύπο του έλικα, τα όργανα ελέγχου κ.λπ. Ενδεικτική τιμή, χωρίς σύστημα τροχών, με τρίφτερο πολυεστερικό έλικα, ηλεκτρική μίζα και κονσόλα με τέσσερα όργανα 22.000 ευρώ + ΦΠΑ + κόστος μεταφοράς από την Ιταλία.

Άντε και το πήραμε. Πώς το οδηγούμε;

Ο τρόπος εκμάθησης είναι απλός και υπάρχουν διαπιστευμένοι από την ΥΠΑ εκπαιδευτές (μοτοαιρωόπτερων) σε αναγνωρισμένες αερολέσχες, οι οποίοι αναλαμβάνουν να εκπαιδεύσουν τους ενδιαφερόμενους. Τα μαθήματα είναι θεωρητικά και πρακτικά. Μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων και αφού ο εκπαιδευόμενος κριθεί ότι είναι έτοιμος να πετάξει μόνος του (solo) του χορηγείται από την ΥΠΑ, με την συγκατάθεση της Αερολέσχης του και της Ελληνικής Αεραθλητικής Ομοσπονδίας (ΕΛΑΟ), ειδική άδεια χειριστού. Μια τέτοια Σχολή λειτουργεί, προς το παρόν, στο Μεσολόγγι, όπου υπεύθυνος, σύμφωνα με τον νόμο, είναι ο  Ευάγγελος Αθανασόπουλος. Πληροφορίες μπορείτε να πάρετε από τον εκπαιδευτή Γιάννη Μαναβή στο τηλέφωνο 6994 957 900 

Αντιπρόσωπος "Polaris" : Ιωσήφ Παπαδόπουλος - 6977 544 446