Rib and Sea

Του Γιώργου Ελιά.

Προχωρώντας στο δεύτερο μέρος της μελέτης πάνω στους Πελασγούς Ετρούσκους,θα περάσουμε σε μέρος των ευρημάτων που έχει φέρει στο φως η αρχαιολογία και μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες αλλά και αποδείξεις για την παράδοση και τις αξίες του λαού αυτού.

Σύμφωνα με τους Ρωμαίους συγγραφείς Σενέκα, Πλίνιο, Κικέρωνα, Φήστο, Βάρρωνα, η παράδοση των Ετρούσκων είχε παρακαταθήκες πανάρχαιες που καταγράφονταν και αναφέρονταν με τον τίτλο "Disciplina Etrouska".Eνα αντικείμενο που βρέθηκε στην Τουσκανία της Ιταλίας, είναι ένα ανάγλυφο καθρεφτάκι με τη σκηνή της απαρχής της παράδοσής τους. Ο Πρώτος βασιλιάς τους ο Τάρχων, οργώνει χωράφι με άροτρο και μέσα από αυλάκι ξεπηδά ένα νεογέννητο αρσενικό βρέφος, ο Τάγης, που δίδαξε τους Ετρούσκους τα πάντα για τις τέχνες, τη γεωργία, τη μεταλλουργία, και τη μαντική.

Οι Ιερείς τους κρατούσαν τα "Ταγιτικά βιβλία" με τις γνώσεις του Τάγη, όπως μας διασώζει στο βιβλίο του "Διοσημείες" ο Ιωάννης Λυδός, αξιωματούχος του Ιουστινιανού που ήταν Ετρούσκος στην καταγωγή. Η Μαντική τέχνη τους είχε μεθόδους, την Οιωνοσκοπία, δηλαδή την παρατήρηση των καιρικών φαινομένων αλλά και του μέλλοντος μέσω παρακολούθησης κινήσεων των πουλιών. Η Κεραυνοσκοπία και Βροντοσκοπία, παρατήρηση των κεραυνών και βροντών, όπως επίσης και η Σπλαχνοσκοπία, μελέτη του εσωτερικού των ζωτικών οργάνων των ζώων και ειδικώς του συκωτιού.

Σημαντικό εύρημα είναι το μπρούτζινο πρόπλασμα συκωτιού με χαραγμένες επεξηγήσεις επάνω, για την μαθήτευση εκκολαπτόμενου Μάντη και υπάρχει στο μουσείο της Πιατσέντζας, στην Ιταλία. Στην Λατρεία, τα ονόματα των θεών των Ετρούσκων, όπως μας σώζονται από τον Ρωμαίο συγγραφέα Μαρτιανό Καπέλλα σε κατάλογο, έχουν ονόματα που παραπέμπουν στους θεούς των Ρωμαίων και των Ελλήνων όπως Apulu[Απόλλων], Artumes[Αρτεμις], Pershu[Περσεφόνη], Aita[Αδης], και έχουν τις ίδιες ιδιότητες και δρόμενα.

Ξεχωριστή θέση είχαν τα νεκρικά δρόμενά τους και ενδιαφέρον έχουν οι επιτύμβιες στήλες, που αναπαριστούν τον νεκρό και φέρουν επιγραφές, με το έργο στη ζωή των ανθρώπων που τάφηκαν. Γνωστή είναι η στήλη της Βολτέρας στην Ιταλία, όπως και αυτή του νησιού μας, της Λήμνου, που αναφέραμε στο πρώτο άρθρο, και που στα επόμενα δυο άρθρα για την γραφή αλλά και τα πολεμικά γεγονότα, θα πάρουμε πολλές απαντήσεις για αυτήν. Ο Τύπος του πολεμιστή και στις δυο στήλες έχει ακριβώς την ίδια τεχνοτροπία.

Στην Τέχνη τώρα η προσφορά των Ετρούσκων είναι ανεκτίμητη και τα μουσεία της Ιταλίας έχουν συγκεντρωμένο όλο τον πλούτο των ευρημάτων, της δημιουργίας αλλά και της έκφρασής τους, πάνω στη λατρεία, τους ήρωες, τη Μαντεία, την καθημερινή ζωή, και τα νεκρικά θέματα. Γλυπτά, Κεραμική, Αγγειογραφία, Ζωγραφική, Μικροτεχνία, Μεταλλοτεχνία, αποτελούν τον διάκοσμο λεπτότητος και καλαισθησίας που εντυπωσιάζουν τον θεατή. Στο επόμενο άρθρο θα περάσουμε στη γλώσσα και τη γραφή, που μέσα από ευρήματα, μας δίνουν γνώσεις για να συνεχίσουμε το ταξίδι στην πορεία του αινιγματικού λαού των Πελασγών.