Rib and Sea

Γράφει ο Ιωσήφ Παπαδόπουλος.

Η λέξη "στοιβασία" προέρχεται από το ρήμα στοιβάζω που, κατά τη ναυτική ορολογία, είναι "η κανονική και σύμφωνη με τη διάταξη του πλοίου τοποθέτηση του έρματος και του φορτίου για αποφυγή μετακίνησής του κατά τον κλυδωνισμό του πλοίου, οπότε δημιουργείται κίνδυνος καταποντισμού". Σκεφτείτε πως το μάθημα της "στοιβασίας" είναι από τα πιο σημαντικά στις σχολές του εμπορικού ναυτικού και πως η συντριπτική πλειοψηφία των ναυαγίων οφείλεται σε κακή φόρτωση! Εσείς, μολονότι δεν είστε βεβαίως κάτοχος ή κυβερνήτης εμπορικού πλοίου ούτε κινδυνεύετε να ναυαγήσετε (ποτέ δεν ξέρει βεβαίως κανείς!), να θυμάστε πως η στοιβασία είναι εξ ίσου σημαντική όταν πρόκειται να ταξιδεύσετε με ένα φουσκωτό (ή άλλο) σκάφος, δεδομένου ότι ο χώρος στο ντεκ είναι περιορισμένος και οι κινήσεις, ιδίως όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι καλές, δύσκολες.

Η πρόβλεψη του "windfinder" για τον καιρό είναι λοιπόν καλή, το ηθικό ανεβασμένο, καταφέρατε να εξοικονομήσετε και λίγα καύσιμα, παρά το κατενάτσιο της τρόϊκας, και το φουσκωτό είναι ετοιμοπόλεμο. Ειδοποιείτε την παρέα σας, φορτώνετε όπως-όπως τον αλιευτικό εξοπλισμό και τις αποσκευές σας και ανοίγεστε στο πέλαγος αφήνοντας πίσω το βουητό της τσιμεντούπολης. Δυο κάβους πιο νότια το Αιγαίο αποφασίζει να δικαιώσει την φήμη του, σε πείσμα των αίσιων προβλέψεων του δελτίου. Κατά διαβολική τύχη, αλλά και σύμφωνα με τον νόμο του Μέρφυ, η σεντίνα τινάζει τα πέταλα! Ψάχνετε απεγνωσμένα για λίγο ελεύθερο χώρο στο πλωριό ταμπούκι και στριμώχνετε τον υπνόσακκο, που έχει εν τω μεταξύ βραχεί ήδη από τα νερά που πολιορκούν το ντεκ.

Την ίδια στιγμή ο φίλος σας κρατάει για λογαριασμό σας, χωρίς όμως ιδιαίτερη προθυμία, το βολάν, ενώ συγχρόνως καταριέται την τύχη του που σας άκουσε και δεν φόρεσε τη νιτσεράδα του. Να θυμόταν τουλάχιστον πού την καταχώνιασε! Μ' αυτές τις μαύρες σκέψεις έρχεται κι' ένα απροσδόκητο αντιμάμαλο (ενός κακού μύρια έπονται) και, άγνωστο πώς, η τρίαινα του ψαροντούφεκου καρφώνεται στο hypalon! Τόμπολα! Το πλαστικό ρεζερβουάρ, εν τω μεταξύ, "εξαντλημένο" από τον τρελλό χορό του με το κύμα, ξαπλώνει στο ντεκ αδειάζοντας σιγά σιγά το περιεχόμενό του στα πόδια σας! Κι' εσείς βλαστημάτε, χωρίς σταματημό, για την κακή σας τύχη, ενώ οι φίλοι σας βλαστημούν εσάς...

Ε λοιπόν, όχι! Δεν φταίει η "κακή" σας τύχη, αλλά η βιασύνη και η απρονοησία σας να φορτώσετε κακοίν κακώς τον εξοπλισμό και τις αποσκευές σας στο φουσκωτό. Δεν έτυχε ποτέ να ακούσετε για καράβια που χάθηκαν εξ αιτίας κακής φόρτωσης; Βέβαια εσείς, όπως είπα και πιο πάνω, είστε τυχερός γιατί το φουσκωτό (κατά τεκμήριο) δεν βουλιάζει. Μην προκαλείτε ωστόσο την τύχη σας. Όλα έχουν κάποιο όριο! Φροντίστε λοιπόν να τοποθετήσετε όλες τις αποσκευές σας σε σωστό μέρος και με σωστό τρόπο μέσα στο σκάφος, ώστε αυτές, αφ’ ενός μεν να μην τριγυρνούν ανάμεσα στα πόδια σας, αφ’ ετέρου να μπορείτε να τις... εντοπίσετε εύκολα σε περίπτωση ανάγκης. Μη νομίσετε ότι αυτά τα λέω επειδή εγώ γεννήθηκα μαθημένος. Κάθε άλλο! Τα λάθη και τα παθήματα όμως είναι επένδυση για το μέλον όταν ξέρεις να τα μετατρέπεις σε μαθήματα και να μην τα επαναλαμβάνεις...

Θα συνιστούσα λοιπόν να ρίξετε μια ματιά στον δεκάλογο που ακολουθεί, χωρίς αυτό να σημαίνει πως καλύπτω έτσι 100% το θέμα της σωστής φόρτωσης.

1) Μοιράστε το φορτίο σε όλο το μήκος του σκάφους, εφ' όσον έχουν προβλεφτεί οι απαραίτητοι χώροι από τον κατασκευαστή. Η τοποθέτησή του πλώρα-πρύμα, εκτός από την αλλοίωση που πρακαλεί στη σωστή πλεύση του φουσκωτού, εξασθενεί την στατική μελέτη της γάστρας, λόγω του μοχλού που δημιουργεί η φόρτωση αυτή στο κέντρο της, με αναπόφευκτη συνέπεια την καταπόνηση των ευαίσθητων σημείων της και, ενδεχομένως, την δημιουργία ρωγμών ή ακόμη και της τελικής της θραύσης. Στη σωστή κατανομή του φορτίου βοηθούν πολύ οι λύσεις που προβλέπουν αποθηκευτικό χώρο καυσίμου στη γάστρα. Κάτι που έχει πια γενικευτεί και αποτελεί πάγεια επιλογή όλων των κατασκευαστών στα φουσκωτά με πολυεστερική γάστρα.

2) Στερεώστε καλά τα εφεδρικά δοχεία καυσίμου, αν είναι ανάγκη να τοποθετηθούν στο ντεκ, και φροντίστε να μη "δακρύζουν". Μια πρόχειρη και αξιόπιστη λύση, εάν η τάπα δεν κλείνει καλά, είναι να την βιδώσετε αφού προσθέσετε ένα κομμάτι από νάϋλον σακκούλα επάνω στο άνοιγμα του δοχείου.

3) Τοποθετείστε πάντοτε όλα τα αιχμηρά αντικείμενα, που είναι δυνατόν να προκαλέσουν ζημιά στους αεροθαλάμους (δελφινιέρες, μαχαίρια, γάντζοι κ.λπ.), σε κλειστούς χώρους με πολυστερικά τοιχώματα. Σε αρκετά φουσκωτά σκάφη οι κατασκευαστές έχουν προβλέψει έναν μακρόστενο αποθηκευτικό χώρο στο ντεκ όπου τοποθετούνται όλα αυτά τα αιχμηρά αντικείμενα, μαζί με τα ψαροντούφεκα.

4) Τις αποσκευές που είναι ανάγκη να διατηρηθούν στεγνές (υπνόσακκοι, ρόυχα κ.λπ.) φροντίστε να τις τοποθετήσετε σε στεγανούς χώρους. Αν πιστεύετε πως το δικό σας φουσκωτό σκάφος δεν διαθέτει τέτοιους χώρους (συμβαίνει κι' αυτό πολλές φορές), τοποθετήστε τις αποσκευές αυτές σε αδιάβροχες τσάντες.

5) Αν δεν είστε τόσο προνοητικοί ή είστε τόσο αισιόδοξοι ώστε να μη φορέσετε από την αρχή τη νιτσεράδα, την οποία ωστόσο πήρατε μαζί σας, φροντίστε να την βάλετε σε τέτοιο σημείο ώστε να την βρείτε αμέσως μόλις την χρειαστείτε. Να θυμάστε πάντα ότι ένας βρεγμένος κυβερνήτης είναι συγχρόνως ένας κουρασμένος και χωρίς σωστά αντανακλαστικά κυβερνήτης!

6) Μοιράστε τα βαρειά αντικείμενα (καταδυτικός εξοπλισμός, εφεδρικά δοχεία καυσίμου κ.λπ.) ανάλογα με την συμπεριφορά πλεύσης του σκάφους σας. Μην τοποθετείτε π.χ. όλα τα καύσιμα κοντά στην παπαδιά, αν το σκάφος ορθοπλωρίζει στον κακό καιρό, και μη γεμίζετε το πλωριό ρεζερβουάρ του νερού αν πρόκειται να ταξιδεύσετε πρύμα με υψηλό κυματισμό.

7) Τοποθετείστε τους χάρτες και τα άλλα βοηθήματα σε υδατοστεγείς χώρους. Ένας ναυτικός χάρτης που έχει μετατραπεί από το νερό σε... χαρτοπόλεμο, ελάχιστα μπορεί να βοηθήσει.

8) Αν το φουσκωτό σας διαθέτει εφεδρικό κινητήρα, φροντίστε αυτός να είναι ετοιμοπόλεμος. Πολλοί ξεχνούν την ύπαρξη αυτού του εφεδρικού μέσου πρόωσης και το θυμούνται μόνο όταν ο κύριος κινητήρας του σκάφους...αποδημήσει εις Κύριον. Η αλμύρα, οι συνεχείς κραδασμοί και η ακινησία είναι ό,τι το χειρότερο για τον μικρό αυτόν "ήρωα", που περιμένει υπομονετικά κρεμασμένος στον καθρέφτη για να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες του τη δύσκολη ώρα. Η ετήσια συντήρησή του λοιπόν, ακόμη και όταν δεν λειτουργεί, είναι απαραίτητη. Φροντίστε επίσης να είναι καλά στερεωμένος επάνω στη βάση του, ώστε να μη χοροπηδά και καταπονείται χωρίς λόγο, να έχετε προβλέψει ξεχωριστό ρεζερβουάρ "φρέσκου" καυσίμου με λάδι, στην περίπτωση που ο εφεδρικός κινητήρας σας είναι δίχρονος, και να θυμάστε να τραβάτε πού και πού την κορδονιέρα του για να ελέγξετε εάν λειτουργεί.

9) Μην... κρύβετε τον πυροσβεστήρα και τα σωσίβια (αν και αυτά θα έπρεπε κανονικά να τα φοράτε πάντα) και μην τοποθετείτε άλλα πράγματα επάνω τους. Να θυμάστε πως όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος.

10) Τέλος, μη βάζετε στο σκάφος σας άτομα που δεν είναι προετοιμασμένα για "ταλαιπωρία", βρέξιμο και... παραγούλιασμα, ή άτομα που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να προσφέρουν την παραμικρή βοήθεια (εάν τους ζητηθεί) και δεν γνωρίζουν τι είναι το μέσο με το οποίο ταξιδεύουν. Μη τα φορτώσετε λοιπόν στον κόκκορα. Φορτώστε τα σωστά και καλό ταξίδι.